12 parmak bağırsağı ülseri nedir?

Duodenal ülser, ince bağırsağın mideyle birleşen ilk bölümünde oluşan yaralardır. Mide asidi ve sindirim sıvılarının koruyucu mukoza tabakasını aşındırmasıyla ortaya çıkar. Bu yaygın sağlık sorunu, yaşam kalitesini etkileyen belirtilere ve ciddi komplikasyonlara yol açabilir.

Konu kakkında 1 soru soruldu ve cevaplandı

12 Parmak Bağırsağı Ülseri (Duodenal Ülser) Nedir?

12 parmak bağırsağı ülseri, tıbbi adıyla "duodenal ülser", ince bağırsağın mideden hemen sonra gelen ilk ve en kısa bölümü olan duodenumda (onikiparmak bağırsağı) gelişen açık yaralardır. Mide asidi ve sindirim sıvılarının, bağırsağın koruyucu iç tabakasını (mukoza) aşındırması sonucu oluşur. Mide ülseri (gastrik ülser) ile birlikte "peptik ülser" hastalığının en yaygın iki formundan biridir.

Nedenleri ve Risk Faktörleri

Eskiden stresli yaşam ve baharatlı yiyeceklerin ana neden olduğu düşünülse de, günümüzde en önemli iki neden şu şekilde belirlenmiştir:

Helicobacter pylori (H. pylori) Enfeksiyonu: En sık görülen nedendir. Bu bakteri mide ve duodenum duvarına yerleşerek koruyucu mukus tabakasını zayıflatır, böylece asidin dokuyu tahrip etmesine yol açar.
Nonsteroid Antiinflamatuar İlaç (NSAİİ) Kullanımı: Aspirin, ibuprofen, naproksen gibi ağrı kesici ve iltihap giderici ilaçların uzun süreli veya yüksek doz kullanımı, mukoza korumasını bozarak ülsere neden olabilir.

Diğer risk faktörleri şunlardır:

Sigara kullanımı (iyileşmeyi geciktirir ve tekrarlama riskini artırır)
Aşırı alkol tüketimi
Yoğun stres
Ailede ülser öyküsü (genetik yatkınlık)
Nadir olarak, mide asidi üretimini aşırı artıran bir hastalık olan Zollinger-Ellison sendromu

Belirtileri Nelerdir?

En karakteristik belirtisi, özellikle midenin boş olduğu zamanlarda (yemeklerden 2-3 saat sonra veya geceleri) ortaya çıkan ve yemek yemekle veya antiasit ilaçlarla geçen karın ağrısıdır. Ağrı genellikle üst karın bölgesinde, kemirme veya yanma şeklinde hissedilir.

Diğer belirtiler:

Şişkinlik ve midede dolgunluk hissi
Bulantı ve bazen kusma
İştah kaybı
Açıklanamayan kilo kaybı
Koyu, katran renginde dışkı (kanamanın göstergesi olabilir)
Kusmukta parlak kırmızı kan veya "kahve telvesi" görünümü

Teşhis Yöntemleri

Endoskopi (Gastroskopi): Altın standart tanı yöntemidir. İnce, esnek bir tüp (endoskop) ile ağızdan girilerek yemek borusu, mide ve duodenum görüntülenir. Ülser görülürse, aynı işlem sırasındaH. pyloritesti veya kanser riskini ekarte etmek için biyopsi (doku örneği) alınabilir.
H. pylori Testleri: Dışkı testi, nefes testi (üre nefes testi) veya kandan antikor bakılması ile bu bakterinin varlığı araştırılır.
Baryumlu Röntgen: Hastanın baryum içeren bir sıvı içmesi sonrası çekilen röntgen filmlerinde ülser görülebilir. Günümüzde endoskopi kadar sık kullanılmamaktadır.

Tedavi Yöntemleri

Tedavi, altta yatan nedene yöneliktir ve genellikle ilaçlarla yapılır:

H. pylori Kök Tedavisi (Eradikasyon Tedavisi): Genellikle 10-14 gün süren, iki farklı antibiyotik ile mide asidini baskılayan bir ilacın (proton pompa inhibitörü - PPI) birlikte kullanıldığı üçlü veya dörtlü tedavi rejimleridir. Bakterinin tamamen yok edilmesi hedeflenir.
Asit Baskılayıcı İlaçlar: Proton pompa inhibitörleri (örn., omeprazol, pantoprazol) veya H2 reseptör blokerleri (örn., famotidin). Bunlar asit üretimini azaltarak ülserin iyileşmesini sağlar.
Mukoza Koruyucu İlaçlar: Sucralfat veya bizmut içeren ilaçlar, ülser üzerinde bariyer oluşturarak koruma sağlar.
Yaşam Tarzı Değişiklikleri: Sigara ve alkolün bırakılması, NSAİİ grubu ağrı kesicilerden mümkün olduğunca kaçınılması (doktor önerisiyle parasetamol gibi alternatifler kullanılabilir), stres yönetimi ve bazı hastalarda baharatlı/yağlı gıdalardan kaçınmak önemlidir.
Cerrahi Tedavi: Günümüzde çok nadiren gerekir. İlaç tedavisine cevap vermeyen, sık tekrarlayan, kanama, delinme (perforasyon) veya tıkanıklık gibi ciddi komplikasyon gelişen vakalarda uygulanır.

Olası Komplikasyonlar (Tedavi Edilmezse)

Kanama: En sık görülen komplikasyondur. Hayatı tehdit edebilir.
Delinme (Perforasyon): Ülserin bağırsak duvarını tamamen delerek karın boşluğuna açılmasıdır. Şiddetli karın ağrısı ile acil cerrahi gerektiren çok ciddi bir durumdur.
Tıkanıklık: İyileşme sürecinde oluşan skar (nedbe) dokusu duodenumun geçiş yolunu daraltarak mide çıkışında tıkanıklığa neden olabilir.

Önemli Not

Karın ağrısı, hazımsızlık gibi şikayetleriniz varsa, kendi kendinize teşhis koymak veya gelişigüzel ilaç kullanmak yerine mutlaka bir gastroenteroloji uzmanına başvurmalısınız. Doğru teşhis ve nedene yönelik tedavi ile duodenal ülserler genellikle tamamen iyileşir ve komplikasyon riski ortadan kaldırılır.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap