Aftöz ülser için ne yapılmalı?

Ağız içinde sıklıkla karşılaşılan ve yeme-içme gibi günlük aktiviteleri olumsuz etkileyen aftöz ülserlerin nedenleri, belirtileri ve tedavi yöntemleri hakkında detaylı bilgiler sunuluyor. Bu yaraların nasıl yönetilebileceği ve ne zaman profesyonel yardım alınması gerektiği açıklanıyor.

Konu kakkında 1 soru soruldu ve cevaplandı

Aftöz Ülser Nedir?

Aftöz ülserler, ağız içinde dil, yanak içleri, dudak mukozası, yumuşak damak ve diş etlerinde görülen, genellikle küçük, yuvarlak veya oval, beyaz-gri merkezli ve kırmızı bir hale ile çevrili ağrılı yaralardır. Halk arasında "aft" veya "pamukçuk" (bu terim genellikle mantar enfeksiyonu için kullanılır, karıştırılmamalıdır) olarak bilinirler. Genellikle 1-2 hafta içinde iz bırakmadan iyileşirler, ancak tekrarlayabilirler.

Aft Oluşumunda Olası Nedenler ve Tetikleyiciler

Bağışıklık sistemi tepkisi: Vücudun kendi ağız mukozasına verdiği bir reaksiyon.
Travma: Yanak/dil ısırma, sert yiyecekler, diş fırçası veya protezlerin neden olduğu tahriş.
Stres: Duygusal stres en yaygın tetikleyicilerden biridir.
Hormonal değişiklikler: Özellikle kadınlarda adet dönemleri.
Beslenme eksiklikleri: Demir, çinko, folik asit (B9) ve B12 vitamini eksiklikleri.
Gıda hassasiyetleri: Asitli (narenciye, domates), baharatlı, sert ve tuzlu gıdalar veya çikolata, kahve, çilek, peynir gibi bazı gıdalar.
Sodyum lauril sülfat (SLS) içeren diş macunları: Bazı kişilerde tahrişe neden olabilir.
Sistemik hastalıklar: Çölyak, Crohn, ülseratif kolit, Behçet hastalığı gibi.

Aftöz Ülser İçin Evde ve Tıbbi Olarak Neler Yapılmalı?

1. Ağrıyı ve Rahatsızlığı Azaltmaya Yönelik Yöntemler:

Yumuşak ve Hafif Gıdalar Tüketin: Baharatlı, asitli, çok sıcak, sert (cips, tost gibi) ve tuzlu gıdalardan kaçının. Yoğurt, püreler, çorbalar gibi besinleri tercih edin.
Ağız Hijyenine Dikkat Edin: Yumuşak kıllı bir diş fırçası kullanın. SLS içermeyen diş macunlarını deneyebilirsiniz. Aft bölgesini tahriş etmemeye özen gösterin.
Tuzlu Su veya Karbonatlı Su ile Gargara: Bir bardak ılık suya yarım çay kaşığı tuz veya bir çay kaşığı karbonat ekleyip karıştırın. Günde 2-3 kez bu karışımla gargara yapmak iyileşmeyi hızlandırabilir ve enfeksiyon riskini azaltabilir.
Buz Uygulaması: Aftın üzerine direktttttttttttt buz küpü tutmak veya soğuk su içmek geçici olarak ağrıyı uyuşturabilir.
Yoğurt Tüketmek: Probiyotik içeriği ile ağız florasını dengelemeye yardımcı olabilir.

2. Eczaneden Alınabilecek Ürünler ve Tedaviler:

Koruyucu Bariyer Jel ve Kremler: Aftın üzerini kaplayarak tahrişi ve ağrıyı azaltan, iyileşmeyi koruyan ürünler (örneğin, orabase tipi ürünler).
Antiseptik Gargaralar: Klorheksidin glukonat içeren gargaralar, ikincil enfeksiyonu önlemeye yardımcı olur. (Uzun süreli kullanımda dişlerde lekelenme yapabileceğinden dikkatli kullanılmalıdır.)
Ağrı Kesici ve Antienflamatuar Jel/Sprayler: Benzokain, lidokain gibi lokal anestezikler veya anti-inflamatuar etkili maddeler içeren topikal ürünler ağrıyı geçici olarak dindirir.
Kortikosteroidli Merhemler: Özellikle şiddetli ve büyük aftlarda, hekim önerisiyle kullanılan bu merhemler iltihabı ve ağrıyı hızla azaltabilir.

3. Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?

Aşağıdaki durumlarda mutlaka bir doktora (dermatolog, kulak-burun-boğaz uzmanı veya diş hekimi) görünmelisiniz:

Aft 2 hafta içinde iyileşmiyorsa,
Çok sık (ayda birkaç kez) tekrarlıyorsa,
Aftlar olağandışı büyükse (1 cm'den büyük),
Ağrı dayanılmaz boyuttaysa ve yeme-içmeyi engelliyorsa,
Ateş, ishal, deri döküntüsü, eklem ağrısı gibi başka belirtiler eşlik ediyorsa,
Ağızda birden fazla ve yaygın aft çıkıyorsa.

4. Tekrarlayan Aftlar İçin Önleyici Yaklaşımlar:

Tetikleyicileri Belirleyin ve Uzak Durun: Hangi gıdaların veya durumların (stres, yorgunluk) afta yol açtığını bir günlük tutarak tespit etmeye çalışın.
Stres Yönetimi: Stres, aftın en önemli nedenlerindendir. Meditasyon, yoga, nefes egzersizleri veya sevdiğiniz hobilerle uğraşmak faydalı olabilir.
Dengeli Beslenme: Demir, B12, çinko ve folik asit açısından zengin besinler (koyu yeşil yapraklı sebzeler, kırmızı et, baklagiller, kuruyemişler) tüketin. Gerekirse doktor kontrolünde takviye alın.
Ağız ve Diş Sağlığı: Dişlerinizi ve protezlerinizi düzenli kontrol ettirin. Travmatik olabilecek keskin kenarları düzeltin.

Önemli Uyarı:

Aftöz ülserler genellikle iyi huyludur. Ancak nadiren ağız kanseri gibi ciddi durumlar da benzer yaralarla kendini gösterebilir. Özellikle sigara ve alkol kullanan, 45 yaş üstü bireylerde iyileşmeyen ağız yaraları mutlaka uzman bir hekim tarafından değerlendirilmelidir. Yukarıdaki öneriler genel bilgilendirme amaçlıdır, kişisel tedavi için daima bir sağlık uzmanına danışın.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap