Ağız Ülseri (Aft) Nedir?
Ağız ülseri, halk arasında aft olarak bilinen, ağız içinde dil, yanak içi, dudak ve diş etlerinde görülen küçük, ağrılı, yuvarlak veya oval şekilli yaralardır. Genellikle zararsızdır ve 1-2 hafta içinde kendiliğinden iyileşir, ancak tekrarlayabilir.
Ağız Ülserinin Nedenleri
- Stres ve kaygı
- Hormonal değişimler (adet dönemi vb.)
- Bazı gıdalar (asitli, baharatlı yiyecekler, çikolata, kahve, kuruyemiş)
- Ağız içi travmalar (yanlışlıkla ısırma, sert diş fırçası, protez veya braketler)
- Vitamin ve mineral eksiklikleri (özellikle B12, demir, folik asit, çinko)
- Bağışıklık sisteminin zayıflaması
- Bazı sistemik hastalıklar (Çölyak, Behçet hastalığı gibi)
- Sigara kullanımının bırakılması (geçici bir dönem)
Ağız Ülseri Nasıl Tedavi Edilir?
Aftlar çoğunlukla kendiliğinden geçer, ancak ağrıyı hafifletmek ve iyileşmeyi hızlandırmak için evde uygulanabilecek yöntemler ve doktor kontrolünde kullanılabilecek tedaviler mevcuttur.
1. Evde ve Doğal Yöntemlerle Bakım
- Tuzlu Su ile Gargara: Bir bardak ılık suya yarım çay kaşığı tuz ekleyip karıştırın. Günde 2-3 kez bu suyla ağzınızı çalkalayın. Bu, yarayı temizler, iltihabı azaltır ve iyileşmeyi destekler.
- Karbonatlı Su: Bir bardak suya bir çay kaşığı karbonat ekleyerek ağzınızı çalkalayın. Asitli ortamı nötralize ederek rahatlama sağlayabilir.
- Bal: Doğal antibakteriyel ve yatıştırıcı özelliği olan balı aftın üzerine sürmek iyileşmeyi hızlandırabilir. (1 yaş altı çocuklara uygulanmamalıdır.)
- Yoğurt ve Kefir Tüketmek: Probiyotikler bağışıklığı destekler ve ağız florasını düzenlemeye yardımcı olur.
- Hindistan Cevizi Yağı: Antimikrobiyal özelliği ile aft üzerine uygulanabilir.
- Soğuk Uygulama: Buz küpünü yaranın üzerinde gezdirerek ağrıyı ve iltihabı geçici olarak uyuşturabilirsiniz.
2. Eczaneden Alınabilecek Ürünler
- Aft Kremleri ve Jelleri: İçeriğinde genellikle anestezik (lidokain, benzokain) ve bazen antiseptik maddeler bulunan bu ürünler, yara üzerinde koruyucu bir bariyer oluşturarak ağrıyı hızlıca keser ve yemek yemeyi kolaylaştırır.
- Ağız Gargaraları: Antiseptik içerikli (klorheksidin glukonat gibi) gargaralar, aftın enfekte olmasını önler ve iyileşmeyi hızlandırır. Alkol içermeyen formları tercih etmek daha az tahrişe neden olur.
- Kortikosteroid İçeren Merhemler: Şiddetli ve inatçı aftlarda doktor önerisiyle kullanılabilir. İltihabı hızla azaltır.
- Vitamin ve Mineral Takviyeleri: Eksiklik tespit edilirse, doktor kontrolünde B12, demir, çinko veya folik asit takviyeleri alınabilir.
3. Doktora Ne Zaman Başvurulmalı?
- Aft 2 hafta içinde iyileşmezse veya daha da kötüleşirse.
- Çok sık (ayda birkaç kez) tekrarlıyorsa.
- Ağrı, evde uygulanan yöntemlerle kontrol edilemeyecek kadar şiddetliyse.
- Ateş, yorgunluk, deri döküntüleri gibi başka belirtiler eşlik ediyorsa.
- Ağız ülserleri çok büyükse (1 cm'den büyük) veya ağızda yaygın olarak görülüyorsa.
4. Ağız Ülserinden Korunma Yolları
- Stres yönetimi tekniklerini (meditasyon, nefes egzersizleri) uygulayın.
- Dengeli ve sağlıklı beslenin, vitamin-mineral eksikliklerini giderin.
- Sert, asitli, baharatlı ve çok sıcak yiyecek-içeceklerden kaçının.
- Yumuşak kıllı bir diş fırçası kullanın ve dişlerinizi nazikçe fırçalayın.
- Ağız ve diş sağlığınıza düzenli olarak özen gösterin.
Önemli Uyarı: Bu bilgiler genel tavsiye niteliğindedir. Tekrarlayan veya şiddetli ağız yaralarınız için mutlaka bir diş hekimi veya kulak-burun-boğaz (KBB) uzmanına başvurmalısınız. Altta yatan farklı bir sağlık sorunu olup olmadığının teşhisi önemlidir. |
.webp "Bağırsak Ülseri Belirtileri ve Tedavisi")
