Ağız ülserlerinin nedenleri nelerdir?

Ağız ülserleri, günlük yaşamı etkileyen ve tekrarlayıcı olabilen yaygın bir sağlık sorunudur. Bu yaraların ortaya çıkmasında travmalardan beslenme eksikliklerine, stres gibi psikolojik faktörlerden sistemik hastalıklara kadar pek çok neden rol oynayabilir.

Konu kakkında 1 soru soruldu ve cevaplandı

Ağız Ülserlerinin (Aft) Başlıca Nedenleri

Ağız ülserleri, ağız mukozasında (dudak içi, yanak içi, dil, diş eti, yumuşak damak) ortaya çıkan, genellikle ağrılı, yuvarlak veya oval şekilli yaralardır. Çoğu zararsız ve kendiliğinden iyileşse de, tekrarlayıcı veya şiddetli olanları günlük yaşamı önemli ölçüde etkileyebilir. Nedenleri çok çeşitlidir ve genellikle birden fazla faktör bir arada rol oynar.

1. Travma ve Fiziksel Yaralanmalar

Yanak veya dili ısırma,
Sert veya kırık dişler, kötü uyumlu protezler, braketler,
Sert fırçalama veya ağız bakım ürünlerinin (örn. sodyum lauril sülfat içeren diş macunları) tahrişi,
Sıcak yiyecek/içeceklerin neden olduğu yanıklar,
Sert ve kenarlı yiyeceklerin (cips, ekmek kabuğu) yol açtığı çizikler.

2. Beslenme ve Vitamin/Mineral Eksiklikleri

Demir, çinko, folik asit (B9 vitamini) ve B12 vitamini eksiklikleri,
Özellikle B1, B2 ve B6 vitaminlerinin yetersiz alımı,
Asitli, baharatlı veya aşındırıcı gıdaların (domates, turunçgiller, sirke, acı biber) aşırı tüketimi.

3. Hormonal Değişiklikler

Adet dönemi öncesi veya hamilelikteki hormonal dalgalanmalar,

4. Stres ve Psikolojik Faktörler

Yoğun duygusal stres, kaygı ve yorgunluk, bağışıklık sistemini etkileyerek ülser oluşumunu tetikleyebilir.

5. Bağışıklık Sistemi ile İlgili Nedenler

Vücudun kendi sağlıklı ağız hücrelerine saldırması (otoimmün reaksiyon),
Genel bağışıklığın düşmesi (ateşli hastalıklar, aşırı yorgunluk sonrası).

6. Sistemik (Tüm Vücudu İlgilendiren) Hastalıklar

Behçet Hastalığı: Ağız ülserleri, bu hastalığın en temel ve sıklıkla ilk belirtisidir.
Çölyak Hastalığı: Glutene karşı gelişen hassasiyet.
İnflamatuar Bağırsak Hastalıkları: Crohn hastalığı veya ülseratif kolit.
Otoimmün Hastalıklar: Lupus (SLE), liken planus.
HIV/AIDS gibi bağışıklık sistemini baskılayan durumlar.

7. Enfeksiyonlar

Bazı viral (uçuk virüsü - HSV hariç, aft HSV'den farklıdır), bakteriyel veya mantar enfeksiyonları.

8. İlaçlar ve Tıbbi Tedaviler

Kemoterapi ilaçları, radyoterapi,
Ağrı kesiciler, bazı beta-blokerler,
Nikorandil (kalp ilacı) gibi bazı ilaçların yan etkisi.

9. Genetik Yatkınlık

Ailesinde sık tekrarlayan aft öyküsü olan kişilerde görülme riski daha yüksektir.

10. Diğer Tetikleyiciler

Sigara içmeyi bırakma dönemi (vücudun adaptasyon süreci),
Bazı gıda alerjileri veya hassasiyetleri,
Sert diş macunları ve ağız gargaraları.

Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?

Çoğu aft 1-2 haftada iz bırakmadan iyileşir. Ancak aşağıdaki durumlarda mutlaka bir doktora (dermatolog, diş hekimi, kulak-burun-boğaz uzmanı veya dahiliye) danışmak gerekir:

3 haftadan uzun süredir iyileşmeyen yaralar,
Çok sık (ayda birkaç kez) tekrarlayan ülserler,
Çok büyük (1 cm'den geniş) veya alışılmadık derecede ağrılı yaralar,
Ateş, ishal, deri döküntüsü, eklem ağrısı gibi başka belirtilerin eşlik etmesi,
Yutma güçlüğüne neden olması,
Dudak veya ağız çevresinde de yaraların olması.

Doğru teşhis ve altta yatan nedenin belirlenmesi, etkili bir tedavi planı için esastır. Basit aftlar için tuzlu su gargarası, koruyucu jeller ve tetikleyici faktörlerden kaçınmak genellikle yeterli olabilir.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap