Ağrısız Genital Ülserin Tanımı ve Önemi
Genital ülserler, cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar (CYBE) başta olmak üzere çeşitli hastalıkların önemli bir bulgusudur. Ülserlerin ağrılı veya ağrısız olması, altta yatan nedene dair kritik bir ipucu sağlar. Ağrısız genital ülserler, hasta tarafından fark edilmeyebilir veya önemsenmeyebilir, bu da tanı ve tedavide gecikmelere, ayrıca hastalığın farkında olmadan yayılmasına neden olabilir. Bu nedenle, ağrısız olsa da her türlü genital yara mutlaka bir sağlık uzmanı tarafından değerlendirilmelidir.
Ağrısız Genital Ülserin En Sık Görüldüğü Hastalıklar
- Primer Sifiliz (Şankr): Ağrısız genital ülserin klasik ve en bilinen nedenidir.Treponema pallidumbakterisinin neden olduğu sifilizin ilk evresidir. Bulaştan ortalama 3 hafta (10-90 gün arası) sonra genellikle tek, sert kenarlı, tabanı temiz ve parlak kırmızı, ağrısız bir ülser (şankr) gelişir. Ülser kendiliğinden 3-6 hafta içinde iz bırakmadan iyileşir, ancak hastalık vücutta yayılmaya devam eder. Tedavi edilmezse sekonder ve tersiyer evrelere ilerler.
- LENFOGRANULOMA VENEREUM (LGV):Chlamydia trachomatis'in L1, L2, L3 serotiplerinin neden olduğu bir CYBE'dir. İlk belirti genellikle fark edilmeyebilen, küçük, ağrısız ve geçici bir papül veya ülserdir. Bu başlangıç lezyonu kendiliğinden kaybolduktan haftalar sonra, hastalık lenf bezlerine yayılarak ağrılı lenfadenopati (özellikle kasık bölgesinde bubon) ve sistemik semptomlara yol açar. Kronik vakalarda lenfatik obstrüksiyona bağlı genital ödem ve fistüller gelişebilir.
- Granüloma İnguinale (Donovanoz):Klebsiella granulomatisbakterisinin neden olduğu, Türkiye'de nadir görülen tropikal ve subtropikal bölgelerde endemik bir CYBE'dir. Lezyonlar genellikle ağrısız, yavaş ilerleyen, kanamaya meyilli, etli kırmızı renkte ve temiz görünümlü ülserler şeklinde başlar. Zamanla yayılma eğilimindedir ve tedavi edilmezse doku hasarına yol açabilir.
Diğer Olası Nedenler ve Ayırıcı Tanı
Ağrısız ülserler bazen aşağıdaki durumlarla da ilişkili olabilir, ancak bu durumlarda ülserler daha çok ağrılı seyreder. Klinik görünüm örtüşebilir:
- Herpes Simpleks Virüs (HSV) Enfeksiyonu: Genital herpes tipik olarak ağrılı, gruplar halinde veziküller ve bunların açılmasıyla oluşan sığ ülserlerle karakterizedir. Ancak, özellikle bağışıklık sistemi baskılanmış kişilerde veya tekrarlayan ataklarda lezyonlar atipik görünebilir ve ağrı minimal olabilir.
- Behçet Hastalığı: Sistemik bir vaskülittir. Genital ülserler sıklıkla ağrılı ve derindir. Ancak, iyileşme dönemlerinde ağrı azalabilir. Ağız içinde aftöz ülserler ve göz bulguları (üveit) ile birlikte görülmesi tanıyı düşündürür.
- Kronik Travma veya İrritasyon: Tekrarlayan sürtünme gibi nedenlere bağlı gelişen ülserler ağrısız olabilir.
- Skuamöz Hücreli Karsinom (Kanser): Genital bölgedeki kanseröz lezyonlar bazen ülser formunda başlayabilir ve ağrısız olabilir. Özellikle iyileşmeyen, ilerleyici ülserlerde bu olasılık mutlaka akılda tutulmalıdır.
Tanı ve Tedavi Yaklaşımı
Ağrısız genital ülser varlığında doğru tanı çok önemlidir. Tanı için:
- Detaylı Öykü: Cinsel öykü, ülserin süresi, eşlik eden semptomlar, sistemik hastalıklar.
- Fizik Muayene: Ülserin sayısı, yeri, kenar özellikleri, tabanı, lenf bezlerinin durumu.
- Laboratuvar Testleri:
- Karanlık Saha Mikroskopisi veya Direktttttttttttt Floresan Antikor Testi: Şankrdan alınan örnekteT. pallidumaranması.
- Serolojik Testler: Sifiliz tanısında VDRL/RPR ve TPHA/TPPA testleri.
- PCR (Polimeraz Zincir Reaksiyonu): Ülser materyalinden HSV,C. trachomatis(LGV tipleri) ve diğer patojenlerin DNA'sının tespiti.
- Kültür: HSV ve diğer bakteriler için.
- Doku Biyopsisi: Özellikle kanser şüphesi veya uzun süreli, tedaviye yanıt vermeyen ülserlerde.
Tedavi,kesin tanıya bağlıdır:
- Sifiliz: Penisilin (tercihen benzatin penisilin) ilk seçenektir.
- LGV: Uzun süreli (en az 3 hafta) doksisiklin tedavisi.
- Granüloma İnguinale: Uzun süreli antibiyotik (örneğin azitromisin, doksisiklin).
Tedavi sırasında cinsel partner(ler) in de taranması ve gerekiyorsa tedavi edilmesi, yeniden bulaşın ve toplumda yayılımın önlenmesi açısından esastır.
Sonuç
Ağrısız genital ülser, özellikle primer sifiliz olmak üzere, ciddi ve bulaşıcı CYBE'lerin önemli bir göstergesidir. Kendiliğinden iyileşiyor gibi görünse bile altta yatan enfeksiyon ilerlemeye devam edebilir. Bu nedenle, her türlü genital ülser mutlaka ciddiye alınmalı, gizlilik ve ayıp gibi endişelerle doktora başvurulmaktan kaçınılmamalıdır. Erken tanı ve tedavi hem kişisel sağlık komplikasyonlarını hem de hastalığın yayılmasını önler. |
.webp "Bağırsak Ülseri Belirtileri ve Tedavisi")
