Bağırsak Ülseri (Genellikle Ülseratif Kolit veya Crohn Hastalığı) Olanlar İçin Beslenme Önerileri: Kaçınılması Gerekenler
Bağırsak ülserleri, özellikle inflamatuar bağırsak hastalıkları (İBH) olan Ülseratif Kolit ve Crohn Hastalığı'nda görülen, sindirim sisteminin iç yüzeyindeki yaralardır. Bu durumda beslenme, semptomları yönetmede ve alevlenmeleri önlemede kritik bir rol oynar. Herkesin toleransı farklı olsa da, genel olarak kaçınılması veya sınırlandırılması önerilen bazı yiyecek ve içecekler bulunur. Önemli Not: Bu liste genel bilgilendirme amaçlıdır. En doğru ve kişiye özel beslenme planı için mutlaka bir gastroenterolog ve beslenme uzmanı (diyetisyen) ile çalışmalısınız.
Alevlenme (Atak) Döneminde Özellikle Kaçınılması Gerekenler:
- Yüksek Lifli Sebzeler: Çiğ sebzeler (özellikle lahana, brokoli, karnabahar, brüksel lahanası), kabuklu sebzeler. Pişmiş, soyulmuş, püre haline getirilmiş sebzeler daha tolere edilebilir.
- Yüksek Lifli Meyveler: Çiğ meyveler (özellikle çekirdekli ve kabuklu olanlar), kuru meyveler (kuru erik, kayısı). Muz, kavun, pişmiş elma püresi gibi seçenekler daha uygun olabilir.
- Tam Tahıllar: Kepekli ekmek, bulgur, esmer pirinç, yulaf kepeği gibi çözünmeyen lif oranı yüksek tahıllar bağırsak hareketlerini ve tahrişi artırabilir.
- Kuruyemiş ve Tohumlar: Ceviz, fındık, badem, ay çekirdeği, susam, keten tohumu gibi tüm sert ve taneli besinler mekanik tahrişe neden olabilir.
- Baharatlı ve Acılı Yiyecekler: Karabiber, kırmızı biber, pul biber, acı soslar, sarımsak ve soğan (özellikle çiğ) bağırsak mukozasını tahriş edebilir.
- Kızartmalar ve Yağlı Yiyecekler: Yağda kızartılmış her türlü yiyecek, fast-food, ağır soslar ve yağlı etler sindirimi zorlaştırarak semptomları şiddetlendirebilir.
- İşlenmiş Etler: Sosis, salam, sucuk, pastırma gibi şarküteri ürünleri katkı maddeleri ve yüksek yağ içeriği nedeniyle sorun yaratabilir.
- Süt ve Süt Ürünleri (Laktoz İntoleransı Varsa): Birçok İBH hastasında laktoz intoleransı da gelişebilir. Süt, dondurma, yumuşak peynirler gaz, şişkinlik ve ishale yol açabilir. Yoğurt ve kefir gibi probiyotik içeren fermente ürünler bazen daha iyi tolere edilir.
- Alkollü İçecekler: Bağırsak iltihabını artırabilir ve tahriş edici etkisi vardır.
- Kafeinli İçecekler: Kahve, çay, kola, enerji içecekleri bağırsak hareketlerini hızlandırarak ishali ve karın ağrısını kötüleştirebilir.
- Gazlı İçecekler: Kola, soda, maden suyu gibi içecekler şişkinlik ve gaz şikayetlerini artırabilir.
- Yapay Tatlandırıcılar (Sorbitol, Mannitol): Sakız, şekersiz diyet ürünlerinde bulunur, bağırsaklarda su çekerek ishale neden olabilir.
Remisyon (Sakin) Döneminde Dikkat Edilmesi Gerekenler:
Hastalığın aktif olmadığı dönemlerde, besin çeşitliliğini artırmak mümkündür. Ancak yine de dikkatli olunmalıdır: - Yasaklı listesindeki besinleri teker teker ve çok az miktarlarda deneyerek toleransınızı test edin.
- Lif alımını yavaş yavaş artırın. Çözünür lif (yulaf, muz, pişmiş havuç) genellikle çözünmeyen liften daha iyi tolere edilir.
- Az ve sık öğünlerle beslenmek, büyük öğünlere göre sindirim sistemini daha az yorar.
- Yiyecekleri iyice çiğneyin.
- Bol su için (gaz yapmayacak şekilde).
Genel Öneriler:
- Yiyecek Günlüğü Tutun: Yediklerinizi ve hissettiklerinizi not ederek, size dokunan besinleri net olarak belirleyebilirsiniz.
- Pişirme Yöntemlerinizi Değiştirin: Kızartma yerine haşlama, buğulama, fırınlama veya ızgara yöntemlerini tercih edin.
- Probiyotikler: Doktorunuza danışarak probiyotik takviyeler veya yoğurt/kefir gibi besinler deneyebilirsiniz. Faydaları kişiden kişiye değişir.
- Tıbbi Tedaviye Uyun: Beslenme, ilaç tedavisinin yerine geçmez. Doktorunuzun verdiği tedaviyi aksatmadan uygulayın.
Unutmayın, bağırsak ülseri olan herkesin tetikleyicisi farklıdır. Sabırlı olmak, vücudunuzu dinlemek ve sağlık profesyonelleri ile işbirliği yapmak, uzun vadede yaşam kalitenizi artırmanın en etkili yoludur. |
.webp "Bağırsak Ülseri Belirtileri ve Tedavisi")
