Canan Karatay'ın Ülseratif Kolit İçin Genel Sağlık ve Beslenme Önerileri
Öncelikle önemli bir uyarı: Prof. Dr. Canan Karatay bir iç hastalıkları ve kardiyoloji uzmanıdır. Ülseratif kolit, bir gastroenteroloji (sindirim sistemi hastalıkları) uzmanlık alanıdır. Karatay'ın bu konudaki görüşleri, kişisel beslenme felsefesini yansıtan genel önerilerdir ve kesinlikle bir tedavi reçetesi değildir. Her bireyin hastalık seyri, şiddeti ve tetikleyicileri farklıdır. Bu nedenle, ülseratif kolit gibi ciddi bir kronik hastalıkta, öncelikle bir gastroenteroloji uzmanına danışmak ve onun önerilerini takip etmek esastır. Karatay'ın görüşleri, hekiminizin planladığı tedaviye destek olarak düşünülmeli ve mutlaka hekiminize danışılmadan uygulanmamalıdır.
Canan Karatay'ın genel olarak savunduğu ve ülseratif kolit gibi enflamatuar (iltihabi) bağırsak hastalıkları için de dile getirdiği öneriler şu şekilde özetlenebilir:
1. Şeker ve İşlenmiş Karbonhidratlardan Kaçınmak:
- Karatay, tüm hastalıkların temelinde insülin direnci ve enflamasyon olduğunu savunur. Rafine şeker, fruktoz şurubu, beyaz un, ekmek, makarna, pirinç gibi besinlerin kan şekerini hızla yükselterek enflamasyonu artırdığını belirtir. Ülseratif kolitte bağırsak duvarındaki iltihabı şiddetlendirebileceği için bu gıdaları kesinlikle önermez.
2. Doğal ve Gerçek Gıdalar Tüketmek:
- İşlenmemiş, pakete girmemiş gıdaları tavsiye eder. Özellikle
- Sağlıklı Yağlar: Zeytinyağı, tereyağı, hindistancevizi yağı, avokado yağı. Bu yağların bağırsak duvarını onarmaya ve enflamasyonu azaltmaya yardımcı olduğunu düşünür.
- Kaliteli Protein Kaynakları: Serbest gezen hayvanların yumurtası, kırmızı et, balık, tavuk, organ etleri.
- Fermente Gıdalar: Ev yapımı turşu, sirke, kefir, yoğurt (laktoz toleransı varsa) gibi probiyotik kaynaklarının bağırsak florasını güçlendireceğini söyler.
3. Tahıl ve Glütene Dikkat:
- Modern buğdaydaki glütenin bağırsak geçirgenliğini artırarak ("sızdıran bağırsak") enflamasyona yol açabileceğini ifade eder. Bu nedenle ekmek ve diğer glütenli tahılların tüketimini önermez. Ancak ülseratif kolit hastalarında, hastalık aktif değilken tam tahılların lif içeriği faydalı olabilir. Bu tamamen kişiye özgü bir durumdur.
4. Süt ve Süt Ürünleri Konusunda İhtiyat:
- Pastörize, homojenize inek sütünü genellikle önermez. Bunun yerine keçi veya koyun sütü ürünlerini, ya da fermente ürünleri (yoğurt, kefir) laktoz intoleransı yoksa tüketilebileceğini belirtir. Ülseratif kolit hastalarının bir kısmında laktoz intoleransı olabileceğinden bu konuda dikkatli olunmalıdır.
5. Bol Su ve Doğal İçecekler:
- Günde 2-3 litre su içilmesini, maden suyu (doğal mineralli su) tüketilmesini önerir. Asitli, şekerli içeceklerden kesinlikle uzak durulması gerektiğini vurgular.
6. Hareket ve Stres Yönetimi:
- Düzenli yürüyüş yapmanın ve stresi azaltmanın bağırsak sağlığı ve genel enflamasyon üzerinde olumlu etkileri olduğunu söyler.
Önemli Uyarılar ve Karatay Diyeti ile İlgili Çekinceler:
- Lif (Fiber) Konusu: Karatay'ın önerdiği beslenme modeli düşük karbonhidratlı ve nispeten düşük lifli olabilir. Oysa ülseratif kolit remisyon (sessiz) dönemindeyken, yüksek lifli gıdalar (sebzeler, meyveler, kurubaklagiller) bağırsak sağlığı için çok önemlidir. Ancak aktif atak döneminde, yüksek lifli gıdalar semptomları (ishal, gaz, kramp) şiddetlendirebilir. Bu nedenle lif alımı, hastalığın durumuna göre ayarlanmalıdır.
- Kişiselleştirme: Ülseratif kolitte "tek tip beslenme" önerisi yoktur. Örneğin, bir hasta için faydalı olan brokoli, bir diğerinde gaz ve rahatsızlık yapabilir. Hastalar, kendilerini kötü hissettiren gıdaları (tetikleyicileri) bir günlük tutarak belirlemelidir.
- Tıbbi Tedaviyi Aksatmamak: Hiçbir beslenme önerisi, doktorunuzun verdiği ilaçların (aminosalisilatlar, kortikosteroidler, immünomodülatörler, biyolojik tedaviler) yerini alamaz. Beslenme, tedaviye destek olarak kullanılmalıdır.
Sonuç Olarak:
Canan Karatay'ın ülseratif kolit için önerileri, temel olarak enflamasyonu azaltmaya yönelik, şeker ve işlenmiş gıdalardan arındırılmış, doğal yağ ve protein ağırlıklı bir beslenme modelidir. Bu model, genel sağlık prensipleri açısından birçok doğru noktaya değinse de, ülseratif kolit gibi kompleks bir hastalıkta yetersiz ve genelleyici kalabilir. En doğrusu, bir gastroenteroloji uzmanı ve aynı zamanda bu konuda deneyimli bir diyetisyen ile işbirliği yaparak, size özel,hastalığınızın aktif/remisyon dönemlerine uygun, dengeli ve eksiksiz bir beslenme planı oluşturmaktır. |
.webp "Bağırsak Ülseri Belirtileri ve Tedavisi")
