Çocuklarda Mide Ülseri: Nedenleri ve Temel Bilgiler
Mide ülseri (peptik ülser), mide veya onikiparmak bağırsağı (duodenum) mukozasında oluşan yaralardır. Yetişkin hastalığı olarak bilinse de, çocuklarda da görülebilir ve teşhis konulmadığında ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Çocuklarda mide ülserinin nedenleri yetişkinlerden bazı farklılıklar gösterebilir.
Çocuklarda Mide Ülserinin Başlıca Nedenleri
- Helicobacter pylori (H. pylori) Enfeksiyonu: Çocukluk çağı ülserlerinin en yaygın nedenidir. Bu bakteri mide mukozasına yerleşerek iltihaplanmaya ve mide asidine karşı koruyucu bariyerin zayıflamasına neden olur. Genellikle çocukluk döneminde, hijyen koşullarının yetersiz olduğu ortamlardan (kontamine su, gıda veya aile içi temasla) bulaşır.
- Nonsteroid Antiinflamatuar İlaçlar (NSAİİ'lar): Özellikle uzun süreli veya yüksek dozda kullanılan ibuprofen, naproksen gibi ağrı kesici ve ateş düşürücüler mide mukozasını koruyan prostaglandin sentezini azaltarak ülsere yol açabilir. Çocuklarda ateşli hastalıkların tedavisinde sık kullanılmaları bu riski artırır.
- Stres ve Kritik Hastalıklar: Yoğun fiziksel stres (örneğin; ağır yanıklar, büyük cerrahi operasyonlar, kafa travması) veya ciddi sistemik hastalıklar (sepsis, yoğun bakım gerektiren durumlar) "stres ülseri" olarak adlandırılan akut ülserlere neden olabilir. Bu tür ülserler genellikle midede görülür ve kanama riski yüksektir.
- Diğer Tıbbi Durumlar ve Faktörler:
- Zollinger-Ellison Sendromu: Nadir görülen, aşırı mide asidi üretimine neden olan bir hastalık.
- Crohn Hastalığı: Sindirim sisteminin herhangi bir bölümünü tutabilen inflamatuar bir bağırsak hastalığı.
- Ağır Reflü (Gastroözofageal Reflü Hastalığı - GÖRH): Şiddetli ve tedavi edilmemiş reflü, özofagusta ülsere neden olabilir.
- Beslenme ve Yaşam Tarzı: Yetişkinlerin aksine, çocuklarda baharatlı gıdalar veya stresin tek başına doğrudan ülsere neden olduğu kanıtlanmamıştır. Ancak, var olan bir ülserin iyileşmesini geciktirebilir veya semptomları şiddetlendirebilirler.
Belirtilere Dikkat!
Çocuklarda ülser belirtileri yaşa göre değişiklik gösterebilir. Küçük çocuklar ağrıyı tam tarif edemeyebilir. Yaygın belirtiler şunlardır:
- Karın ağrısı (genellikle göbek çevresinde veya üst karında)
- Özellikle yemeklerden sonra veya gece uykudan uyandıran ağrı
- Bulantı ve kusma
- İştahsızlık ve kilo kaybı
- Şişkinlik ve gaz
- Kusmukta veya dışkıda kan görülmesi (koyu, katran gibi dışkı veya kırmızı kan)
Tanı ve Tedavi
Tanı için çocuk gastroenteroloji uzmanı değerlendirmesi esastır.H. pyloritesti (nefes testi, dışkı antijen testi), kan testleri ve kesin tanı için üst gastrointestinal sistem endoskopisi (gastroskopi) yapılabilir. Gastroskopi ile ülser görüntülenir ve gerekirse biyopsi alınır.
Tedavi altta yatan nedene yöneliktir:
- H. pylori varlığında, antibiyotikler ve mide asidini azaltan ilaçlar (proton pompa inhibitörleri) içeren kombinasyon tedavisi uygulanır.
- NSAİİ kaynaklı ülserlerde bu ilaçlar kesilir ve asit baskılayıcı tedavi başlanır.
- Stres ülserlerinde altta yatan hastalığın tedavisi ve profilaktik (koruyucu) ilaçlar önemlidir.
Sonuç
Çocuklarda mide ülseri, yetişkinlerde olduğu gibi tek bir nedene bağlı değildir.Helicobacter pylorienfeksiyonu ve ilaç kullanımı ön planda olsa da, ciddi hastalıklar da akla getirilmelidir. Tekrarlayan karın ağrısı, iştahsızlık ve büyüme-gelişme sorunu olan çocuklarda bu ihtimal göz ardı edilmemeli ve bir uzmana başvurulmalıdır. Erken tanı ve uygun tedavi ile tam iyileşme sağlanabilir. |
.webp "Bağırsak Ülseri Belirtileri ve Tedavisi")
