Cushing ülseri nedir?

Merkezi sinir sistemi hasarı sonrasında gelişen, mide ve onikiparmak bağırsağında görülen ciddi bir ülser türü olan Cushing ülseri, genellikle ani ve şiddetli kanamalarla kendini gösterir. Bu durum, altta yatan nörolojik sorunun yönetimini daha da karmaşık hale getirebilir.
07 Aralık 2025

Cushing Ülseri Nedir?


Cushing ülseri, merkezi sinir sistemi (beyin ve omurilik) üzerinde meydana gelen ciddi bir hasar, travma veya cerrahi müdahale sonrasında gelişen, genellikle akut ve ciddi seyirli bir mide-bağırsak kanaması ile karakterize olan stres kaynaklı bir gastroduodenal ülser türüdür. İlk kez 1932 yılında beyin tümörü olan hastalarda bu ülserleri tanımlayan nöroşirürjiyen Dr. Harvey Cushing'in adını taşır.

Oluşum Mekanizması (Patofizyoloji)


Cushing ülserinin gelişiminde ana faktör, beyin sapı ve hipotalamus gibi merkezi sinir sistemi bölgelerindeki hasarın, vücudun otonom sinir sistemi (sempatik ve parasempatik) dengesini bozmasıdır. Bu bozulma şu süreçlere yol açar:
  • Vagal (parasempatik) aktivitede aşırı artış: Bu, midede asit salgılayan parietal hücrelerin aşırı uyarılmasına ve dolayısıyla aşırı miktarda hidroklorik asit (HCl) üretimine neden olur.
  • Sempatik aktivite artışı: Bu da mide ve duodenum mukozasına giden kan akımını azaltarak, mukoza bariyerini zayıflatır ve dokunun onarım kapasitesini düşürür.
  • Kortizol seviyelerinde artış: Beyin hasarına bağlı stres yanıtı ile kortizol salınımı artar. Kortizol, mide asit salgısını artırırken aynı zamanda mukoza savunma faktörlerini de zayıflatır.
Bu faktörlerin bir araya gelmesiyle, agresif faktörler (asit) savunma faktörlerini (mukus, bikarbonat, kan akımı) aşar ve hızla derin, kanamaya meyilli ülserler oluşur.

Nedenleri ve Risk Faktörleri


Cushing ülserleri özellikle şu durumlarda görülür:
  • Kafa travması (özellikle ağır kafa travmaları)
  • Beyin kanamaları (intrakraniyal kanama)
  • Beyin tümörleri
  • Beyin cerrahisi (kraniotomi gibi)
  • İntrakraniyal basınç artışı
  • Beyin sapı lezyonları

Klinik Belirtileri ve Tanı

Cushing ülserleri genellikle sessiz seyreder ve ilk belirti aniden ortaya çıkan, hayatı tehdit eden bir kanama olabilir.
  • En sık görülen ve en tehlikeli belirti üst gastrointestinal sistem kanamasıdır : Hematemez (kanlı kusma) veya melena (katran gibi siyah, yapışkan dışkı).
  • Karın ağrısı veya hassasiyeti (ancak nörolojik hasarı olan hastalarda bu belirti fark edilmeyebilir).
  • Ani gelişen hipotansiyon (düşük tansiyon), taşikardi (hızlı kalp atımı) ve şok bulguları.
  • Hemoglobin ve hematokrit değerlerinde düşme.

Tanıda altın standır üst gastrointestinal sistem endoskopisi (gastroskopi)'dir. Bu yöntemle ülserler doğrudan görüntülenir, kanama odağı tespit edilir ve gerekirse endoskopik tedavi (enjeksiyon, klips, koagülasyon) uygulanabilir.

Ayırıcı Tanı

Diğer stres ülserleri ile karışabilir. Önemli fark, Cushing ülserinin nedeninin direktttttttttttt olarak merkezi sinir sistemi patolojileri olmasıdır. Diğer stres ülserleri ise genellikle yoğun bakım hastalarında, yanıklar (Curling ülseri), sepsis, büyük cerrahi operasyonlar veya çoklu organ yetmezliği gibi durumlarda görülür.

Tedavi

Tedavi iki ana başlıkta ele alınır:Koruyucu (Profilaktik) Tedavi ve Aktif Kanama Tedavisi .

1. Koruyucu (Profilaktik) Tedavi:

Yüksek riskli tüm nörolojik hastalarda (ağır kafa travması, intrakraniyal kanama vb.) Cushing ülseri gelişimi önlenmeye çalışılır.
  • Proton Pompa İnhibitörleri (PPİ)(örn., omeprazol, pantoprazol): Asit salgısını güçlü bir şekilde baskılayan ilaçlardır. İntravenöz (damar yolu) formları tercih edilir.
  • H2 Reseptör Blokerleri (örn., famotidin): Asit salgısını azaltırlar.
  • Sukralfat: Mide mukozasını kaplayarak koruyucu bir bariyer oluşturur.

2. Aktif Kanama Tedavisi:

  • Acil Endoskopi: Kanayan lezyon görülür ve endoskopik yöntemlerle (klips, enjeksiyon, termal koagülasyon) kanama durdurulur.
  • İlaç Tedavisi: Yüksek doz intravenöz PPİ tedavisi.
  • Anjiyografik Embolizasyon: Endoskopinin başarısız olduğu durumlarda, kanayan damar anjiyografi ile tespit edilip tıkanabilir.
  • Cerrahi Tedavi: Diğer tüm yöntemlerin başarısız olduğu, kontrol altına alınamayan masif kanamalarda nadiren başvurulur. Kanayan ülserin çıkarılması (rektal rezeksiyon) veya mide çıkışının bağlanması (piloroplasti) gibi işlemler yapılabilir.
  • Destek Tedavisi: Sıvı ve kan transfüzyonu, hemodinamik stabilizasyon.

Prognoz (Hastalığın Seyri)

Cushing ülseri, altta yatan nörolojik durumun ciddiyeti nedeniyle yüksek morbidite ve mortalite (hastalık ve ölüm oranı) ile ilişkilidir. Masif kanama, bu hastalarda ikincil bir beyin hasarına yol açabilecek hipotansiyon ve şoka neden olarak mevcut nörolojik tabloyu daha da kötüleştirebilir. Bu nedenle, yüksek riskli hastalarda profilaktik tedavi hayati önem taşır.

Özetle

Cushing ülseri, merkezi sinir sistemi hasarı sonucu gelişen, aşırı mide asidi üretimi ve mukoza savunmasının bozulmasıyla ortaya çıkan ciddi bir stres ülseridir. Sessiz seyredebilmesi ve aniden hayatı tehdit eden kanamalara yol açabilmesi en tehlikeli yönüdür. Nörolojik açıdan kritik hastalarda, ülser oluşumunu önlemeye yönelik koruyucu ilaç tedavisi standart bir uygulamadır.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap
şifre
Sizden Gelen Sorular / Yorumlar
Çok Okunanlar
Ülser Belirtileri ve Tedavisi
Ülser Belirtileri ve Tedavisi
Haber Bülteni
Popüler İçerik
Kornea Ülseri Belirtileri ve Tedavisi
Kornea Ülseri Belirtileri ve Tedavisi
Ülser İlaçları Kullanımı ve Faydaları Nelerdir?
Ülser İlaçları Kullanımı ve Faydaları Nelerdir?
Mide Ülseri İlaçları Nelerdir?
Mide Ülseri İlaçları Nelerdir?
Ülsere İyi Gelen Yiyecekler Nelerdir?
Ülsere İyi Gelen Yiyecekler Nelerdir?
Ülser Ameliyatı Nedir ve Nasıl Yapılır?
Ülser Ameliyatı Nedir ve Nasıl Yapılır?
Varis Ülseri Belirtileri ve Tedavisi
Varis Ülseri Belirtileri ve Tedavisi
Ülser Diyeti Nasıl Yapılır?
Ülser Diyeti Nasıl Yapılır?
Ülser Perhizi ve Önerilen Gıdalar
Ülser Perhizi ve Önerilen Gıdalar
Gastrit Ülser Reflü Belirtileri ve Tedavisi
Gastrit Ülser Reflü Belirtileri ve Tedavisi
Ülser Gaz Yapar mı?
Ülser Gaz Yapar mı?
Ayak Ülseri Belirtileri ve Tedavisi
Ayak Ülseri Belirtileri ve Tedavisi
;