Erkeklerde Genital Ülser: Nedenleri, Belirtileri ve Önemi
Genital ülser, erkeklerin penis, skrotum (testis torbası), kasık, uyluk veya anüs çevresindeki deri ve mukoza zarlarında görülen açık yaralardır. Bu yaralar ağrılı veya ağrısız olabilir, tek veya çok sayıda bulunabilir ve altta yatan ciddi bir enfeksiyonun belirtisi olabilir. Doğru teşhis ve zamanında tedavi çok önemlidir.
Genital Ülserlerin Başlıca Nedenleri
Genital ülserlerin büyük çoğunluğu cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlardan (CYBE) kaynaklanır. En yaygın nedenler şunlardır: - Herpes Simpleks Virüsü (HSV - Genital Uçuk): Erkeklerde en sık görülen genital ülser nedenidir. HSV-1 veya HSV-2 tipi virüsler neden olur. Küçük, ağrılı, içi sıvı dolu kabarcıklar şeklinde başlar, bu kabarcıklar patlayarak ağrılı ülserlere dönüşür. Ataklar halinde tekrarlayabilir.
- Sifiliz (Frengi):Treponema pallidumbakterisinin neden olduğu bu hastalığın ilk evresinde, genellikle ağrısız, sert kenarlı, temiz tabanlı bir ülser (şankr) görülür. Ülser kendiliğinden iyileşse de hastalık vücutta ilerlemeye devam eder.
- Şankroid (Yumuşak Çıban):Haemophilus ducreyibakterisinin neden olduğu, ağrılı, yumuşak kenarlı, düzensiz ve derin ülserlerdir. Sıklıkla kasık lenf bezlerinde ağrılı şişlik (bubo) ile birlikte görülür.
- Lenfogranüloma Venereum (LGV):Chlamydia trachomatis'in belirli tiplerinin neden olduğu bir enfeksiyondur. Başlangıçtaki küçük, ağrısız ülser fark edilmeyebilir. Hastalık ilerledikçe kasık lenf bezlerinde şiddetli şişme ve ağrı görülür.
- Granüloma İnguinale (Donovanoz):Klebsiella granulomatisbakterisinin neden olduğu, yavaş ilerleyen, ağrısız, kanamalı ve etli görünümlü ülserlerdir.
Diğer (CYBE ile İlişkili Olmayan) Nedenler
- Behçet Hastalığı: Nadir görülen sistemik bir otoimmün hastalıktır. Ağızda ve genital bölgede tekrarlayan, ağrılı ülserler karakteristiktir.
- İlaç Reaksiyonları (Fixed Drug Eruption): Bazı ağrı kesiciler, antibiyotikler veya diğer ilaçlar alındığında, her seferinde aynı yerde (genellikle genital bölgede) kızarıklık, kabarma ve ülserasyonla seyreden bir reaksiyona neden olabilir.
- Travma veya Tahriş: Cinsel ilişki, dar giysiler, ağda/tıraş gibi fiziksel tahrişler, kimyasal maddeler (sabun, losyon) veya yoğun kaşıma sonucu deri bütünlüğünün bozulması.
- Molluscum Contagiosum: Genellikle çocuklarda görülen bir viral enfeksiyon olmakla birlikte, yetişkinlerde cinsel yolla bulaşabilir. Ortası çökük, inci gibi kabartılar şeklindedir; nadiren ülsere dönüşebilir.
- Fungal (Mantar) Enfeksiyonları: Şiddetli mantar enfeksiyonları deride çatlamalara ve ülser benzeri lezyonlara yol açabilir.
- Deri Kanserleri (örn. Skuamöz Hücreli Karsinom): Nadiren de olsa, genital bölgedeki kronik bir yara veya ülser kanser belirtisi olabilir. Özellikle iyileşmeyen, büyüyen lezyonlar dikkate alınmalıdır.
Belirtiler ve Tanı
Ülserin görünümü (ağrılı/ağrısız, kenar yapısı, tabanı), sayısı, eşlik eden kasık şişliği, ateş, halsizlik gibi sistemik belirtiler tanıda yol göstericidir. Kesin tanı için doktor (ürolog, dermatolog veya enfeksiyon hastalıkları uzmanı): - Detaylı fizik muayene ve tıbbi öykü (cinsel geçmiş, ilaç kullanımı vb.) alır.
- Ülserden sürüntü örneği alarak mikroskopik inceleme, kültür veya PCR testi isteyebilir.
- Sifiliz ve HIV testi gibi kan testleri önerebilir. Genital ülser varlığı, HIV'in bulaşma riskini önemli ölçüde artırır.
Neden Doğru Teşhis Çok Önemlidir?
- Doğru Tedavi: Her enfeksiyonun tedavisi farklıdır. Örneğin herpes virüsüne antiviral ilaçlar, bakteriyel enfeksiyonlara ise antibiyotikler etki eder. Yanlış tedavi hastalığın ilerlemesine neden olur.
- Bulaşın Önlenmesi: Tedavi edilmeyen CYBE'ler cinsel partnerlere bulaşmaya devam eder.
- Ciddi Komplikasyonlar: Tedavi edilmeyen sifiliz kalp, beyin, sinir sistemi hasarına; LGV ve şankroid lenf sisteminde kalıcı hasara ve genital deformitelere yol açabilir.
- HIV Riski: Genital ülser, HIV virüsünün vücuda girişini kolaylaştırarak HIV kapma ve bulaştırma riskini 2-5 kat artırır.
Özet ve Uyarı
Erkeklerde genital ülser, çoğunlukla cinsel yolla bulaşan enfeksiyonların bir belirtisidir ve asla göz ardı edilmemelidir. Kendiliğinden geçmesi beklenmemeli, mutlaka bir doktora başvurulmalıdır. Tedavi süresince cinsel perhize uyulmalı, partner(ler) in de muayene ve gerekirse tedavisi sağlanmalıdır. Prezervatif kullanımı, genital ülsere neden olan CYBE'lerden korunmada en etkin yöntemdir, ancak herpes gibi enfeksiyonlarda prezervatifin kaplamadığı alanlardan da bulaş olabileceği unutulmamalıdır.
|