Genital ülser hangi hastalıklarda görülür?

Genital bölgede ortaya çıkan yaralar, basit bir tahrişten ciddi sistemik hastalıklara kadar geniş bir yelpazede nedene işaret edebilir. Bu yaraların doğru şekilde değerlendirilmesi ve altta yatan sebebin belirlenmesi, etkili tedavi için atılması gereken ilk adımdır.

Konu kakkında 1 soru soruldu ve cevaplandı

Genital Ülserler: Nedenleri ve İlişkili Hastalıklar

Genital ülser, cinsel organlar ve çevresindeki bölgede (vulva, vajina, serviks, penis, skrotum, perine, anüs) deri veya mukoza bütünlüğünün bozulduğu, genellikle ağrılı, yuvarlak veya oval şekilli yaralardır. Sadece cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlardan değil, çeşitli sistemik hastalıklardan ve diğer enfeksiyonlardan da kaynaklanabilir. Doğru tanı için mutlaka bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.

1. Cinsel Yolla Bulaşan Enfeksiyonlar (CYBE)

Herpes Simpleks Virüsü (HSV) Enfeksiyonu (Genital Herpes): En sık görülen genital ülser nedenidir. HSV tip 2 ve daha az sıklıkla HSV tip 1 neden olur. Küçük, ağrılı, gruplar halinde su dolu kabarcıklar şeklinde başlar, bunlar patlayarak sığ, ağrılı ülserlere dönüşür. Tekrarlayıcı ataklar olabilir.
Sifiliz (Frengi):Treponema pallidumbakterisinin neden olduğu hastalıktır. İlk belirti genellikle "şankr" adı verilen ağrısız, sert kenarlı, tabanı temiz görünümlü bir ülserdir. Kendi kendine iyileşebilir, ancak hastalık ilerlemeye devam eder.
Yumuşak Şankr (Şankroid):Haemophilus ducreyibakterisinin neden olduğu, ağrılı, yumuşak kenarlı, düzensiz ve derin ülserlerdir. Sıklıkla kasık lenf bezlerinde ağrılı şişlik (bubo) ile birlikte görülür.
Lenfogranüloma Venereum (LGV):Chlamydia trachomatis'in belirli tiplerinin neden olduğu bir hastalıktır. Başlangıçtaki küçük, ağrısız ülser veya kabarcık genellikle fark edilmez. Daha sonra lenf bezlerinde ağrılı şişlik ve iltihaplanma ön plana çıkar.
Granüloma İnguinale (Donovanoz):Klebsiella granulomatisbakterisinin neden olduğu, yavaş ilerleyen, ağrısız, kanamalı, etli görünümlü ülserlerdir.

2. Diğer Enfeksiyöz Nedenler

Molluscum Contagiosum: Genellikle küçük, ortası göbekli, ten rengi kabartılar yapar, nadiren ülsere olabilir.
Fungal (Mantar) Enfeksiyonlar: Şiddetli kandida enfeksiyonları veya diğer mantarlar nadiren ülsere neden olabilir.
Behçet Hastalığı: Tekrarlayan oral aftlar, genital ülserler, göz bulguları ve cilt lezyonları ile karakterize sistemik bir vaskülit (damar iltihabı) hastalığıdır. Genital ülserler genellikle ağrılı, derin ve iz bırakarak iyileşir.

3. Enflamatuar/Otoimmün Hastalıklar

Liken Planus: Özellikle vulvada ve vajinada ağrılı, erozyon ve ülserlere neden olabilen bir cilt hastalığıdır.
Crohn Hastalığı: Sindirim sistemini tutan kronik enflamatuar bir hastalık olmakla birlikte, "metastatik Crohn" olarak ciltte, özellikle de genital bölgede ve anüs çevresinde ülserlere yol açabilir.
Piyoderma Gangrenozum: Hızlı ilerleyen, ağrılı, derin ve kenarları morumsu ülserlerle karakterize nadir bir cilt hastalığıdır. Genital bölge de dahil olmak üzere vücudun her yerinde görülebilir.

4. Travma ve Fiziksel Nedenler

Cinsel ilişkiye bağlı sürtünme veya yırtıklar.
Kimyasal tahriş (spermisitler, sabunlar, deodorantlar).
Epilasyon, kaşıma gibi nedenlerle oluşan yaraların enfekte olması.

5. Neoplastik (Kanserle İlişkili) Nedenler

Vulva, penis, vajina kanserlerinin erken veya ileri evre belirtisi olarak ülserler görülebilir. Özellikle iyileşmeyen, tekrarlayan, kenarları düzensiz ülserlerde kanser olasılığı mutlaka değerlendirilmelidir.

6. Diğer Nedenler

Aphthöz ülserler (aft): Oral aftlara benzer şekilde genital bölgede de tekrarlayıcı ağrılı ülserler görülebilir.
İlaç reaksiyonları (örn. Fixed drug eruption).
Bazı hematolojik hastalıklar.

Tanı ve Tedavi İçin Öneriler:

Genital ülser, altta yatan ciddi bir hastalığın belirtisi olabileceğinden kesinlikle ihmal edilmemelidir.
Tanı için doktor öykü alacak, fizik muayene yapacak ve gerekirse ülserden kültür, kan testleri (sifiliz, HIV testi gibi) veya biyopsi isteyebilir.
Tedavi, nedene yöneliktir. Antibiyotik (bakteriyel enfeksiyonlar), antiviral (herpes), kortikosteroid (enflamatuar hastalıklar) veya diğer ilaçlar kullanılır.
Cinsel yolla bulaşan nedenlerde, hastanın cinsel partner/lerinin de muayene ve tedavisi şarttır.
Hastalık süresince cinsel ilişkiden kaçınılması ve kondom kullanımı, bulaşmayı önlemede kritik öneme sahiptir.

Bu liste kapsamlı olmakla birlikte, tüm olası nedenleri içermeyebilir. Genital bölgede herhangi bir yara fark edildiğinde, utanma veya çekinme duygusuna kapılmadan en kısa sürede bir dermatoloji, enfeksiyon hastalıkları, kadın hastalıkları ve doğum (jinekoloji) veya üroloji uzmanına başvurmak sağlık açısından hayati önem taşır.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap