Göz Ülseri (Kornea Ülseri) Nedir?
Göz ülseri, tıbbi adıyla kornea ülseri, gözün ön kısmında yer alan saydam tabakanın (kornea) yüzeyinde oluşan açık bir yara veya erozyondur. Kornea, göze gelen ışığı odaklamak ve gözü dış etkenlerden korumak gibi hayati işlevlere sahiptir. Bu nedenle, kornea ülseri ciddi bir göz enfeksiyonu olarak kabul edilir ve acil tıbbi müdahale gerektirir. Tedavi edilmezse görme kaybına ve hatta gözün kaybına yol açabilir.
Göz Ülserinin Başlıca Nedenleri
Göz ülserlerinin çoğunluğu enfeksiyon kaynaklıdır, ancak enfeksiyon dışı nedenler de bulunur. Temel nedenler şu şekilde gruplandırılabilir:
- Bakteriyel Enfeksiyonlar: En yaygın nedendir. Özellikle kontakt lens kullanıcılarında (özellikle lensleri gerektiği gibi temizlememek, gece çıkarmamak veya sudan korumamak), göz travması sonrasında veya bağışıklık sistemi zayıf kişilerde görülür.Pseudomonas aeruginosaveStaphylococcus aureusgibi bakteriler sık görülen etkenlerdir.
- Viral Enfeksiyonlar: Herpes simpleks virüsü (göz uçuğu) ve herpes zoster virüsü (suçiçeği-zona) korneada tekrarlayan ve ciddi ülserlere neden olabilir. Adenovirüsler de keratite yol açabilir.
- Fungal Enfeksiyonlar: Daha nadirdir ancak tedavisi zordur. Genellikle bitki materyali ile göze gelen bir travma (örneğin, ağaç dalının göze çarpması) sonucu veya uzun süreli kortikosteroid damla kullanımı, bağışıklık yetmezliği gibi durumlarda ortaya çıkar.
- Acanthamoeba Enfeksiyonu: Özellikle kontakt lens kullanıcılarını tehdit eden, musluk suyu, yüzme havuzu veya duş suyu ile bulaşabilen bir parazit enfeksiyonudur. Çok ağrılı ve inatçı bir ülsere neden olur.
- Göz Kuruluğu (Kuru Göz Sendromu): Şiddetli göz kuruluğu, korneanın yeterince nemlenmemesine ve korunamamasına bağlı olarak ülser gelişimine zemin hazırlayabilir.
- Göz Travması ve Yaralanmalar: Kimyasal yanıklar, sıcak yanıklar, kesici-delici cisim yaralanmaları, yabancı cisim kaçması (metal talaşı, toz vb.) kornea epitelinde hasar oluşturarak enfeksiyona açık hale getirir.
- Kapak Problemleri ve Göz Yüzeyi Bozuklukları: Göz kapağının içe dönmesi (entropion), dışa dönmesi (ektropion), kirpiklerin içe doğru batması (trikiazis) veya göz kapağını kapatamama (lagoftalmi) gibi durumlar korneanın sürekli tahriş olmasına ve ülser oluşumuna neden olur.
- Alerjik ve Otoimmün Hastalıklar: Şiddetli alerjik konjonktivit, romatoid artrit, Wegener granülomatozu, sistemik vaskülitler gibi bağışıklık sistemini ilgilendiren hastalıklar korneada ülsere yol açabilir.
- Vitamin A Eksikliği: Özellikle gelişmekte olan ülkelerde çocuklarda görülen, kornea yumuşaması ve ülserasyonla sonuçlanan ciddi bir durumdur (Kseroftalmi).
- Nörotrofik Keratit: Gözün hissinin (korneal duyu) azalması veya kaybolması sonucu oluşur. Bu his kaybı, gözün koruyucu reflekslerinin (kırpma, sulanma) bozulmasına ve fark edilmeyen küçük hasarların büyük ülserlere dönüşmesine neden olur. Diyabet, herpes enfeksiyonları veya beyin cerrahisi sonrası görülebilir.
Risk Faktörleri
- Kontakt lens kullanımı (en önemli risk faktörlerinden biri)
- Göz travması öyküsü
- Göz kuruluğu
- Göz enfeksiyonu (konjonktivit, blefarit) geçirmiş olmak
- Bağışıklık sistemini zayıflatan hastalıklar (diyabet, HIV/AIDS) veya ilaçlar (kortikosteroidler, kemoterapi)
- Göz kapağı bozuklukları
- Herpes simpleks virüsü enfeksiyonu öyküsü
Belirtileri Nelerdir?
Belirtiler aniden ortaya çıkabilir ve şiddetli olabilir: - Şiddetli göz ağrısı ve batma hissi
- Gözde kızarıklık
- Işığa karşı aşırı hassasiyet (fotofobi)
- Bulanık veya azalmış görme
- Gözde sulanma veya akıntı (irinli olabilir)
- Göz kapağında şişlik
- Gözde bir şey varmış hissi (yabancı cisim hissi)
- Beyaz veya grimsi bir leke (ülser alanı) korneada görülebilir.
Önemli Uyarı
Yukarıdaki belirtilerden herhangi birini yaşarsanız, vakit kaybetmeden bir göz hastalıkları uzmanına (oftalmolog) başvurmalısınız. Göz ülseri acil bir durumdur. Erken ve doğru tanı, uygun antibiyotik, antiviral veya antifungal tedavi ile görme kaybı önlenebilir. Kendi kendinize tedavi etmeye çalışmak (reçetesiz damlalar kullanmak gibi) durumu çok daha kötüleştirebilir. |
.webp "Bağırsak Ülseri Belirtileri ve Tedavisi")
