Göz Ülseri (Kornea Ülseri) Tedavisi: Kapsamlı Bir Rehaber
Göz ülseri, gözün ön saydam tabakası olan korneada oluşan açık bir yaradır. Genellikle enfeksiyon kaynaklıdır ve acil tıbbi müdahale gerektirir. Tedavi edilmezse görme kaybına ve hatta gözün kaybına yol açabilir. Tedavi süreci, ülserin nedenine, şiddetine ve boyutuna bağlı olarak değişiklik gösterir.
Tedavi Sürecinin Temel Adımları
- Acil Değerlendirme ve Teşhis: Göz doktoru (oftalmolog) öncelikle detaylı bir göz muayenesi yapar. Korneanın boyanarak (floresein damlası) özel bir mavi ışık altında incelenmesi, ülserin yerini ve büyüklüğünü ortaya çıkarır. Bazen korneadan kültür alınarak (ülsere ait örnek) enfeksiyonun nedeni olan bakteri, mantar veya virüs tespit edilir. Bu, doğru tedaviyi belirlemek için çok önemlidir.
- Enfeksiyonla Mücadele: Tedavinin temelini, ülsere neden olan mikroorganizmayı hedef alan ilaçlar oluşturur. Bu ilaçlar genellikle yoğun bir şekilde göz damlası olarak uygulanır. İlk saatlerde her 15-30 dakikada bir damlatılabilir. Enfeksiyonun tipine göre
- Bakteriyel Ülserler: Geniş spektrumlu veya kültür sonucuna göre belirlenen antibiyotik göz damlaları kullanılır. (Örn: fluorokinolonlar, aminoglikozitler)
- Viral Ülserler (özellikle Herpes simpleks): Antiviral damla ve haplar (Asiklovir, Valasiklovir) kullanılır. Steroid (kortizon) içeren damlalar, doktor kontrolünde ve çok dikkatli bir şekilde bazen eklenebilir; yanlış kullanımı enfeksiyonu kötüleştirebilir.
- Mantar Ülserleri: Antifungal göz damlaları ve sistemik (ağızdan) antifungal ilaçlar gerekebilir. Tedavisi daha uzun ve zordur.
- İltihabı ve Ağrıyı Kontrol Altına Alma:
- Siklopiyetik (göz bebeğini büyüten) damlalar kullanılır. Bu damlalar göz içindeki ağrılı kas spazmını azaltır ve dinlendirir.
- Ağrı kesici haplar reçete edilebilir.
- Enfeksiyon kontrol altına alındıktan sonra, iltihabı azaltmak için steroidli damlalar dikkatle başlanabilir.
- Ülserin İyileşmesini Destekleme:
- Sunî gözyaşı damlaları korneanın nemli kalmasına ve iyileşme ortamının düzelmesine yardımcı olur.
- Korneanın iyileşmesini hızlandıran özel serum damlaları veya bazı büyüme faktörü içeren jeller kullanılabilir.
- Ağızdan C vitamini ve çinko takviyeleri önerilebilir.
- Takip ve İlerlemenin İzlenmesi: Hasta genellikle ilk birkaç gün içinde sık sık kontrole çağrılır. Ülserin boyutunun küçülüp küçülmediği, derinleşip derinleşmediği düzenli olarak kontrol edilir. Tedaviye yanıt alınamazsa ilaç değişikliği yapılabilir.
İleri Tedavi Yöntemleri (Ciddi veya İyileşmeyen Ülserlerde)
- Korneal Kollajen Çapraz Bağlama: Özellikle enfeksiyonlu ülserlerde, özel bir riboflavin (B2 vitamini) damlası ve UV ışık uygulaması ile korneanın dayanıklılığı artırılır. İlerlemeyi durdurmak ve iyileşmeyi hızlandırmak için kullanılır.
- Amniyotik Zar Transplantı: İyileşmeyi destekleyen ve skar oluşumunu azaltan amniyotik zar, ülserin üzerine dikişle veya yapıştırıcı ile uygulanır. Bir bandaj kontakt lens gibi davranır.
- Tıkalı Gözyaşı Kanallarının Tedavisi: Ülsere neden olan bakterilerin kaynağı tıkalı bir gözyaşı kanalı ise, bu kanalın cerrahi olarak açılması gerekebilir.
- Keratoplasti (Kornea Nakli): Çok derin, iyileşmeyen veya korneada kalıcı ve görme engelleyici bir leke (skar) bırakan ülserlerde, hasarlı kornea dokusunun bir kısmı (lameller keratoplasti) veya tamamı (penetran keratoplasti) donörden alınan sağlıklı kornea dokusu ile değiştirilir. Bu, son çare tedavidir.
Hastanın Tedavi Sürecinde Dikkat Etmesi Gerekenler
- Doktorun verdiği damlaları tam zamanında ve tam süre kullanmak hayati önem taşır. Tedaviyi erken kesmek nüks riskini artırır.
- Gözü ovalamaktan ve kaşımaktan kesinlikle kaçınılmalıdır.
- Kontakt lens kullanılıyorsa, doktor izin verene kadar kesinlikle takılmamalıdır. Ülser geçtikten sonra da lenslerin dezenfeksiyonuna çok dikkat edilmeli, mümkünse günlük kullan-at lenslere geçilmelidir.
- Göz makyajı yapılmamalı, yüzüstü yatmamaya özen gösterilmelidir.
- Gözü korumak için doktorun önerebileceği koruyucu bir göz bandajı veya gözlük kullanılabilir.
- Bağışıklık sistemini güçlü tutmak için dengeli beslenilmeli, sigara ve alkolden uzak durulmalıdır.
ÖNEMLİ UYARI: Gözde şiddetli ağrı, kızarıklık, bulanık görme, ışığa hassasiyet, göz akıntısı veya göz kapağı şişliği gibi belirtiler varsa, vakit kaybetmeden bir göz doktoruna başvurulmalıdır. Göz ülseri evde tedavi edilebilecek bir durum değildir. Erken ve doğru tedavi, kalıcı görme kaybını önlemenin en etkili yoludur. |
.webp "Bağırsak Ülseri Belirtileri ve Tedavisi")
