Gözde Ülser (Kornea Ülseri) Nedir?
Gözde ülser, tıbbi adıyla kornea ülseri, gözün en ön kısmında yer alan saydam tabaka olan korneada oluşan açık bir yara veya erozyondur. Kornea, ışığı odaklamak ve gözü dış etkenlerden korumak gibi hayati işlevlere sahiptir. Bu tabakada oluşan bir ülser, ciddi bir göz enfeksiyonu ve görme kaybı riski taşıdığı için acil tıbbi müdahale gerektiren bir durumdur.
Gözde Ülserin Nedenleri
Kornea ülserlerinin en yaygın nedeni enfeksiyonlardır, ancak diğer faktörler de rol oynayabilir: - Enfeksiyonlar: Bakteriler (özellikle kontakt lens kullanıcılarında), virüsler (özellikle Herpes simpleks - uçuk virüsü), mantarlar ve parazitler (Acanthamoeba gibi, yine kontakt lens kullanımıyla ilişkili) ülsere yol açabilir.
- Travma: Göze gelen bir darbe, çizik (örn. tırnak, kağıt kenarı, bitki dalı), kimyasal yanık veya yabancı cisim kaçması korneada hasar oluşturarak ülser için zemin hazırlar.
- Kuru Göz Sendromu: Şiddetli kuru göz, korneanın koruyucu tabakasını zayıflatarak enfeksiyon ve ülser riskini artırır.
- Göz Kapağı Problemleri: Göz kapağının tam kapanmaması (lagoftalmi) veya kirpiklerin içe dönmesi (trikiazis) korneayı sürekli tahriş edebilir.
- Bazı Sistemik Hastalıklar: Romatoid artrit gibi otoimmün hastalıklar, şeker hastalığı ve vitamin A eksikliği kornea sağlığını olumsuz etkileyebilir.
- Uygun Olmayan Kontakt Lens Kullanımı: En önemli risk faktörlerinden biridir. Lensleri gereğinden uzun süre takmak, gece lensle uyumak, uygun olmayan solüsyonlarla temizlemek, hijyene dikkat etmemek ciddi enfeksiyon ve ülser riskini büyük ölçüde artırır.
Gözde Ülserin Belirtileri Nelerdir?
Belirtiler genellikle aniden başlar ve şiddetlidir: - Gözde şiddetli ağrı, batma, yanma hissi
- Gözde kızarıklık
- Bulanık veya azalmış görme
- Işığa karşı aşırı hassasiyet (fotofobi)
- Gözde sulanma veya akıntı (bazen iltihaplı)
- Göz kapağında şişlik
- Beyaz veya grimsi bir leke şeklinde korneada görünür bir opaklık (bazen çıplak gözle fark edilebilir)
Teşhis ve Muayene
Göz hastalıkları uzmanı (oftalmolog) tarafından yapılır: - Biyomikroskop (Slit Lamba) Muayenesi: Korneanın detaylı incelenmesi için en önemli araçtır. Ülserin yeri, derinliği ve boyutu değerlendirilir.
- Kornea Kültürü: Enfeksiyon şüphesinde, ülserden küçük bir örnek alınarak laboratuvarda hangi mikroorganizmanın neden olduğu tespit edilir. Bu, doğru tedavi için kritiktir.
- Göz Boyası (Florosein) Testi: Göze damlatılan özel bir boya, korneadaki çizik ve ülserleri parlak yeşil renkte ortaya çıkarır.
Gözde Ülser Tedavisi
Tedavi, ülserin nedenine, büyüklüğüne ve derinliğine bağlıdır. Acil başlanması gerekir: - Antibiyotik, Antiviral veya Antifungal Damlalar: Nedene yönelik olarak sıklıkla yoğun bir şekilde (saatte bir gibi) kullanılır. Bazen ağızdan ilaçlar da gerekebilir.
- Kortikosteroid Damlalar: Enfeksiyon kontrol altına alındıktan sonra, iltihabı ve skar (leke) oluşumunu azaltmak için dikkatle kullanılabilir. Asla doktor kontrolü olmadan başlanmamalıdır.
- Ağrı Kesici İlaçlar: Ağrıyı hafifletmek için damla veya tablet formunda verilebilir.
- Gözbebeğini Büyüten Damlalar (Sikloplejikler): Ağrıyı ve ışık hassasiyetini azaltır, korneayı dinlendirir.
- Ameliyat: İlaç tedavisine yanıt alınamazsa, ülser derinleşirse veya korneada delinme riski oluşursa gerekebilir. Keratoplasti (kornea nakli) kalıcı ve yoğun skar nedeniyle görme kaybı olan hastalarda uygulanan nihai tedavidir.
Olası Komplikasyonlar ve Riskler
Tedavi edilmeyen veya geç kalınmış kornea ülserleri ciddi sonuçlara yol açabilir: - Korneada skar (leke) oluşumu ve kalıcı görme azalması
- Korneada delinme (perforasyon)
- Göz içi enfeksiyonu (endoftalmi)
- Katarakt oluşumu
- En kötü senaryoda, gözün kaybı
Korunma Yolları
- Kontakt lens kullanımında hijyene azami dikkat: Elleri yıkamak, lensleri önerilen süreden uzun kullanmamak, solüsyonları her gün değiştirmek, asla lensle uyumamak.
- Göze herhangi bir travma durumunda veya yabancı cisim kaçmasında hemen doktora başvurmak.
- Göz kuruluğu varsa, suni gözyaşı damlaları ile tedavi olmak.
- Göz enfeksiyonu (konjonktivit) geçirirken makyaj malzemelerini ve kontakt lensleri kullanmamak.
- Güneş gözlüğü kullanarak gözü UV ışınlarından ve tozdan korumak.
Sonuç olarak,gözde ülser acil bir tıbbi durumdur. Yukarıdaki belirtilerden herhangi biri ortaya çıktığında, özellikle de kontakt lens kullanıyorsanız, vakit kaybetmeden bir göz doktoruna başvurmanız hayati önem taşır. Erken ve doğru tedavi, kalıcı görme kaybını önlemenin en etkili yoludur. |
.webp "Bağırsak Ülseri Belirtileri ve Tedavisi")
