Hamilelikte Ülser Belirtileri: Tanı ve Yönetim
Hamilelik döneminde mide veya onikiparmak bağırsağında (duodenum) gelişen ülserler, hormonal ve fiziksel değişimler nedeniyle tipik belirtilerden farklı şekillerde ortaya çıkabilir. Ülser, mide veya bağırsak duvarının aşınması veya yaralanmasıdır. Hamilelikte östrojen hormonunun artışının mide asidi üretimini bir miktar azaltabileceği düşünüldüğünden, bazı kadınlarda mevcut ülser şikayetleri hafifleyebilir. Ancak bu herkes için geçerli değildir ve ülser yine de aktif olabilir.
Hamilelikte Görülebilen Ülser Belirtileri
- Karın Ağrısı: En yaygın belirtidir. Genellikle göbek deliği ile göğüs kemiği arasında (epigastrik bölge) yanma, kemirme veya açlık hissi şeklinde hissedilir. Yemek yedikten sonra veya mide boşken (gece uykudan uyandırabilir) artabilir.
- Mide Ekşimesi ve Reflü: Hamilelikte artan progesteron hormonu, mide ile yemek borusu arasındaki kapağı (sfinkter) gevşetir. Bu zaten reflüyü yaygınlaştırır. Ülser varlığında bu şikayetler daha şiddetli ve inatçı olabilir.
- Bulantı ve Kusma: Hamileliğin erken dönemindeki bulantı (hiperemezis gravidarum hariç) genellikle 14-16. haftalarda azalır. Eğer bulantı ve kusma, özellikle yemeklerden sonra veya ilerleyen aylarda devam ediyor veya şiddetleniyorsa, ülser açısından değerlendirilmelidir.
- Şişkinlik ve Geğirme: Hazımsızlık (dispepsi) hissi, midede dolgunluk ve sık geğirme ihtiyacı görülebilir.
- İştah Kaybı: Yemek yedikten sonra artan rahatsızlık hissi nedeniyle iştah azalabilir.
- Koyu Renkli veya Kanlı Dışkı: Ülser kanamaya neden olmuşsa, dışkı siyah, katran gibi (melena) görünebilir. Bu acil bir tıbbi durumun işaretidir.
- Kahve Telvesi Gibi Kusma: Mide kanamasının ciddi bir belirtisidir ve acil müdahale gerektirir.
Önemli Uyarılar ve Tanı Zorlukları
- Hamilelikte karın ağrısı ve hazımsızlık şikayetleri çok yaygındır ve çoğu zaman ülser dışındaki nedenlere (reflü, büyüyen rahmin baskısı, hormonal değişimler, kabızlık) bağlıdır. Bu nedenle ülser tanısı atlanabilir veya geç konulabilir.
- Tanıda, hamilelik nedeniyle rutin endoskopi (gastroskopi) çekincelerle yapılır. Genellikle ağır vakalarda veya acil durumlarda, kadın doğum uzmanının onayı ve gerekli önlemler alınarak uygulanır. Doktor öncelikle detaylı öykü ve fizik muayene ile değerlendirme yapar.
- Helicobacter pylorienfeksiyonu ülserin en sık nedenidir. Tanı için nefes testi veya dışkı testi gibi non-invaziv yöntemler tercih edilir.
Hamilelikte Ülser Yönetimi ve Tedavisi
- Tedavide ilk basamak, yaşam tarzı ve diyet değişiklikleridir : Az az, sık sık yemek; yağlı, baharatlı, asitli gıdalardan ve kafeinden kaçınmak; yemekten hemen sonra uzanmamak; yatarken başı yüksekte tutmak; stresi yönetmeye çalışmak.
- İlaç tedavisi kesinlikle doktor kontrolünde olmalıdır. Hamilelikte kullanım güvenliği en yüksek olan antiasitler (örn. alüminyum/magnezyum hidroksit içerenler) ilk tercih olabilir. Ancak bazı antiasitler (sodyum bikarbonat içerenler) veya ilaçlar (misoprostol) kesinlikle kullanılmamalıdır.
- Doktor gerekli görürse, hamilelikte nispeten güvenli kabul edilen H2 reseptör blokerleri (örn. ranitidin) veya proton pompa inhibitörleri (PPI'lar) reçete edebilir.H. pyloritedavisi genellikle doğum sonrasına ertelenir.
- Kanama veya delinme (perforasyon) gibi komplikasyonlar çok nadirdir ancak hem anne hem de bebek için hayati risk oluşturabilir. Acil cerrahi müdahale gerekebilir.
Sonuç Olarak:
Hamilelikte ülser belirtileri sıradan hamilelik rahatsızlıklarıyla karışabilir. Şiddetli, inatçı, özellikle yemekle ilişkili karın ağrısı, kusma veya kanama belirtileri varlığında, bunları "hamileliğin normali" diye geçiştirmemek ve mutlaka kadın doğum uzmanınızı ve bir gastroenteroloji uzmanını bilgilendirmek çok önemlidir. Tedavi, annenin konforunu sağlamak ve bebeğin güvenliğini korumak üzere planlanır. |
.webp "Bağırsak Ülseri Belirtileri ve Tedavisi")
