İnce bağırsakta ülser neden olur?

İnce bağırsakta, özellikle onikiparmak bağırsağında görülen ülserler, mukoza bariyerinin zayıflaması sonucu oluşan yaralardır. Bu durumun ortaya çıkmasında Helicobacter pylori enfeksiyonu ve bazı ilaçların kullanımı başlıca rol oynar.

Konu kakkında 1 soru soruldu ve cevaplandı

İnce Bağırsak Ülseri: Nedenleri, Mekanizmaları ve Temel Bilgiler

İnce bağırsak ülseri, özellikle onikiparmak bağırsağı (duodenum) olmak üzere ince bağırsağın iç yüzeyini döşeyen mukoza tabakasında oluşan açık yaralardır. Mide ülserlerine (gastrik ülser) kıyasla daha sık görülürler. Oluşum mekanizması genellikle mide asidi ve sindirim enzimlerinin koruyucu mukoza bariyerini aşması ve altındaki dokulara zarar vermesi şeklindedir.

İnce Bağırsak Ülserinin Başlıca Nedenleri

Helicobacter pylori (H. pylori) Enfeksiyonu: En yaygın ve en önemli nedendir. Bu bakteri mide ve duodenumda yaşayabilir, mukoza bariyerini zayıflatır ve asit direncini düşürür. Ayrıca enflamasyona yol açarak ülser oluşumunu tetikler.
Nonsteroid Antiinflamatuar İlaçlar (NSAİİ'lar): Aspirin, ibuprofen, naproksen gibi ağrı kesici ve iltihap giderici ilaçların uzun süreli veya yüksek doz kullanımı. Bu ilaçlar mide ve bağırsak mukozasının koruyucu faktörlerini (prostaglandin sentezini baskılayarak) azaltır ve aside karşı savunmasız hale getirir.
Aşırı Mide Asidi Üretimi (Hipersekresyon): Bazı durumlarda (Zollinger-Ellison Sendromu gibi nadir bir tümör durumunda veya bazı metabolik hastalıklarda) aşırı mide asidi üretimi olur. Bu fazla asit, duodenuma geçerek normalde aside dayanıklı olan mukoza bariyerini aşabilir.
Diğer Risk Faktörleri ve Tetikleyiciler:
- Sigara: Mukozanın kan akışını azaltır, iyileşmeyi geciktirir ve asit üretimini etkileyebilir.
- Aşırı Alkol Tüketimi: Mukoza bariyerine doğrudan tahriş edici etkisi olabilir.
- Şiddetli Fizyolojik Stres: Yoğun bakım hastalarında görülebilen, ağır yanık, büyük ameliyat veya ciddi hastalıklara bağlı gelişen "stres ülserleri".
- Genetik Yatkınlık: Ailede ülser öyküsü olması riski artırır.
- Bazı Hastalıklar: Karaciğer sirozu, böbrek yetmezliği, Crohn hastalığı gibi durumlar ülser riskini artırabilir.

Nasıl Oluşur? (Patofizyoloji)

Sağlıklı durumda mide ve duodenum mukozası, aside karşı güçlü bir bariyer oluşturur ve kendini sürekli yeniler. Ülser, koruyucu faktörler (mukus, bikarbonat salgısı, hücre yenilenmesi, kan akımı) ile zararlı faktörler (mide asidi, pepsin enzimi, H. pylori, NSAİİ'lar) arasındaki dengenin zararlı faktörler lehine bozulması sonucu gelişir. Duodenum ülserlerinde genellikle mide asit salgısı normal veya yüksektir ve H. pylori enfeksiyonu bu bölgedeki asit nötralizasyon mekanizmalarını bozar.

Önemli Not:

İnce bağırsak ülserlerinin büyük çoğunluğu duodenumun ilk kısmında (bulbus) görülür. Daha sonraki bölümlerde (jejunum, ileum) ülser görülmesi daha nadirdir ve altta yatan farklı nedenler (Crohn hastalığı, vasküler yetmezlik, bazı enfeksiyonlar veya ilaçlar) akla getirilmelidir.

Sonuç Olarak:

İnce bağırsak ülserinin en sık iki nedeni H. pylori enfeksiyonu ve NSAİİ kullanımıdır. Doğru tanı (endoskopi, H. pylori testleri) ve nedene yönelik tedavi (antibiyotik, asit baskılayıcı ilaçlar, NSAİİ kesilmesi) ile ülserler etkili bir şekilde iyileştirilebilir ve tekrarlaması önlenebilir. Karın ağrısı, hazımsızlık, şişkinlik, gece uyandıran ağrı, iştahsızlık gibi belirtiler hissedildiğinde mutlaka bir gastroenteroloji uzmanına başvurmak gerekir.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap