Kedilerde Ağız Ülseri: Nedenleri, Belirtileri ve Önemi
Kedilerde ağız ülseri (oral ülser), dudaklar, diş etleri, dil, yanak içi ve damak gibi ağız mukozasında görülen ağrılı, açık yaralardır. Bu lezyonlar, altta yatan ciddi bir sağlık sorununun işareti olabilir ve kedinin yeme-içme davranışlarını ciddi şekilde etkileyerek yaşam kalitesini düşürür. Ülserlerin nedenlerini anlamak, zamanında müdahale için kritik öneme sahiptir.
Kedilerde Ağız Ülserinin Başlıca Nedenleri
- Viral Enfeksiyonlar: En yaygın ve ciddi nedenlerdendir. Özellikle Feline Calicivirus (FCV) ve Feline Herpesvirus (FHV-1), şiddetli ağız ülserlerine yol açabilir. Feline Immunodeficiency Virus (FIV) ve Feline Leukemia Virus (FeLV) gibi bağışıklık sistemini baskılayan virüsler de tekrarlayan veya inatçı ağız ülserlerine neden olur.
- Stomatit ve Kronik Gingivostomatit: Kedilerde görülen en şiddetli ve ağrılı ağız iltihabı durumudur. Bağışıklık sisteminin diş plağına ve diş taşına aşırı tepki vermesi sonucu oluşur. Tüm ağız boşluğunda, özellikle diş etlerinin arka kısmında (farenks bölgesi) yaygın, yoğun kızarıklık, şişme ve ülserler görülür.
- Böbrek Yetmezliği (Kronik Böbrek Hastalığı - KBH): Kedilerde çok sık görülen KBH, üremiye (kanda atık ürünlerin birikmesi) neden olur. Üre, tükürükte amonyağa dönüşerek ağız mukozasını tahriş eder ve "üremik stomatit" adı verilen ülserli lezyonlara yol açar. Ağızda amonyak benzeri bir koku da hissedilir.
- Otoimmün Hastalıklar: Pemfigus gibi nadir görülen hastalıklarda, bağışıklık sistemi kendi ağız mukozası hücrelerine saldırarak şiddetli ülserlere neden olur.
- Kimyasal veya Fiziksel Travmalar: Sıcak yemek, elektrik kablosu çiğneme, kemik parçası, oyuncak parçası gibi sivri cisimlerle yaralanma veya aşındırıcı/zehirli kimyasallara (asit, alkali, bazı temizlik ürünleri) maruz kalma sonucu oluşan tahriş ve yanıklar.
- Beslenme Eksiklikleri: Özellikle B vitamin kompleksi (Niasin, Riboflavin) ve C vitamini eksiklikleri ağız sağlığını olumsuz etkileyebilir.
- Tümörler (Neoplaziler): Ağız içinde gelişen kötü huylu tümörler (özellikle Skuamöz Hücreli Karsinom) ülser benzeri görünümde olabilir veya çevre dokularda ülsere yol açabilir.
- Diğer Sistemik Hastalıklar: Karaciğer hastalıkları, diyabet ve bazı kan hastalıkları da ağız ülserlerine zemin hazırlayabilir.
Belirtileri Nelerdir?
- İştah azalması veya tamamen kesilmesi (ağrı nedeniyle)
- Yemek yerken ağzından ses gelmesi, başını sallaması, ani çığlık atması
- Aşırı salya akışı (hipersalivasyon), bazen kanlı salya
- Ağız kokusu (halitosis)
- Ağız çevresini patileriyle sürekli ovuşturma, yere sürtme
- Kilo kaybı ve halsizlik
- Susuzluk artışı veya azalması
- Ağızda kızarıklık, şişlik ve gözle görülebilen açık yaralar (beyaz-sarı merkezli, kırmızı kenarlı)
Teşhis ve Tedavi
Kesin teşhis için veteriner hekimin detaylı klinik muayenesi şarttır. Muayeneye ek olarak;
- Kan testleri (biyokimya, tam kan sayımı, FeLV/FIV testi)
- Ağız içi röntgeni
- Gerektiğinde biyopsi (tümör veya otoimmün hastalık şüphesinde)
- Viral PCR testleri yapılabilir.
Tedavi,altta yatan nedene yöneliktir:
- Antiviral ilaçlar (viral enfeksiyonlarda)
- Antibiyotikler (sekonder bakteriyel enfeksyonları kontrol için)
- Ağrı kesiciler ve anti-inflamatuar ilaçlar (ağrı ve iltihabı azaltmak için)
- İmmunomodülatör tedaviler (stomatit veya otoimmün hastalıklarda)
- Profesyonel diş temizliği ve gerekirse diş çekimleri (özellikle gingivostomatit tedavisinde altın standarttır)
- Destek tedaviler: Sıvı tedavisi, özel diyetler, ağız hijyeni jelleri, vitamin takviyeleri.
Sonuç
Kedilerde ağız ülseri asla hafife alınmaması gereken bir durumdur. Sadece lokal bir yara değil, çoğu zaman sistemik bir hastalığın ağızdaki yansımasıdır. Kedinizde yeme içmede isteksizlik, aşırı salya veya ağız kokusu fark ederseniz, vakit kaybetmeden veteriner hekiminize başvurmanız, hem altta yatan ciddi bir hastalığın erken teşhisini hem de minik dostunuzun gereksiz acı çekmemesini sağlayacaktır. |
.webp "Bağırsak Ülseri Belirtileri ve Tedavisi")
