Kedilerde Kornea Ülseri: Tedavi Yöntemleri ve Süreci
Kedilerde kornea ülseri (korneal ülser), gözün şeffaf ön tabakasında oluşan bir yara veya aşınmadır. Acil ve doğru tedavi gerektiren ciddi bir göz problemidir. Tedavi, ülserin derinliğine, nedenine ve şiddetine bağlı olarak değişir. Veteriner hekiminizin yapacağı detaylı bir göz muayenesi (genellikle floresein boya testi ile) tedavi planının temelini oluşturur.
Tedavi Yaklaşımları
- Medikal (İlaçla) Tedavi: Yüzeyel ve enfekte olmamış ülserlerde genellikle ilk tercihtir.
- Antibiyotikli Göz Damla/Merhemleri: Enfeksiyonu önlemek veya tedavi etmek için sıklıkla kullanılır. Veteriner hekiminiz, geniş spektrumlu (örneğin, terramisin, ofloksasin) veya kültür sonucuna göre spesifik bir antibiyotik reçete edebilir. İlaçlar genellikle günde 2-6 kez uygulanır.
- Ağrı Kesici ve Yangı Giderici İlaçlar: Kornea çok hassas olduğu için ülser şiddetli ağrıya neden olur. Ağrıyı azaltmak ve yangıyı (enflamasyon) kontrol altına almak için topikal (göze uygulanan) atropin damlalar ve sistemik ağrı kesiciler (NSAID'ler) kullanılabilir. Sistemik steroidler (kortizon) çoğu ülserde KESİNLİKLE KULLANILMAZ, çünkü iyileşmeyi engelleyebilir ve durumu kötüleştirebilir.
- Serum Oto Damlaları: Kedinin kendi kanından özel olarak hazırlanan serum damlaları, büyüme faktörleri içerdiği için kornea iyileşmesini hızlandırmak amacıyla kullanılabilir.
- E- Kollarlar (Koruyucu Yaka): Tedavinin EN ÖNEMLİ parçalarından biridir. Kedinin gözünü kaşımasını, patisiyle ovuşturmasını veya yere sürtmesini engeller. İlaçların etkinliği ve korneanın iyileşmesi için mutlaka takılmalıdır. Tedavi boyunca çıkarılmamalıdır.
Cerrahi Tedavi: Derin, enfekte, iyileşmeyen veya "melting" (erime) ülseri olan durumlarda gerekli olabilir.
- Debridman (Ölü Doku Temizliği): Yüzeysel ölü dokuların temizlenmesi iyileşmeyi başlatabilir.
- Grid Keratotomi/Keratektomi: İyileşmeyi stimüle etmek için korneanın yüzeyel katmanlarının kontrollü bir şekilde çizilmesi veya çıkarılması.
- Konjonktival Flep: Derin ülserlerde, ülserin üzerine gözün beyaz kısmındaki konjonktiva dokusundan bir parça getirilip dikilir. Bu flep, ülseri fiziksel olarak korur, besler ve iyileşmeyi hızlandırır. Bir süre sonra geri alınır veya kendiliğinden ayrılır.
- Korneal Nakil: Çok derin ülserler veya delinmelerde, donör kornea dokusu nakledilebilir.
- Üçüncü Göz Kapağının Geçici Olarak Dikilmesi: Korneayı mekanik olarak korumak ve nemli tutmak için kullanılan bir yöntemdir.
Altta Yatan Nedenin Tedavisi: Ülserin asıl sebebi bulunup tedavi edilmezse, problem tekrarlayabilir.
- Göz kapağı anormallikleri (entropion, trikiyazis) cerrahi ile düzeltilmelidir.
- Kuru göz (Keratoconjunctivitis sicca) suni gözyaşları ve immün-modülatör ilaçlarla tedavi edilir.
- Yabancı cisimler çıkarılır.
- Feline Herpesvirus (FHV-1) enfeksiyonu varsa, antiviral ilaçlar (idoxuridine, trifluridine damlalar veya famsiklovir tabletler) ve l-lizin takviyesi tedaviye eklenir.
Evde Bakım ve Takip
- Veteriner hekimin talimatlarına HARFİYEN uyulmalıdır. İlaçlar tam zamanında ve süresinde uygulanmalıdır.
- E-kollara asla müdahale edilmemeli, kedinin çıkarmasına izin verilmemelidir.
- Kedi sakin, stresiz bir ortamda tutulmalıdır.
- Gözde ani kötüleşme (bulanıklık artışı, şiddetli kızarıklık, akıntı) fark edilirse derhal veteriner hekime başvurulmalıdır.
- Kontrol randevuları ihmal edilmemelidir. Veteriner hekim, floresein testini tekrarlayarak ülserin iyileşme hızını değerlendirecek ve tedaviyi buna göre ayarlayacaktır.
Önemli Uyarı: Kedinizin gözünde kısma, sulanma, kızarıklık, bulanıklık veya gözünü açamama gibi belirtiler görürseniz, asla vakit kaybetmeden bir veteriner hekime (tercihen bir veteriner oftalmologa) başvurun. Kornea ülseri hızla ilerleyebilen ve görme kaybına hatta göz kaybına yol açabilen ciddi bir durumdur. Evde kendi kendine tedavi kesinlikle denenmemelidir. |