Kornea ülseri nasıl oluşur?

Gözün saydam ön tabakasında oluşan açık yaralar, görme sağlığını tehdit eden ciddi bir duruma işaret eder. Bu yazı, kornea ülserinin nasıl geliştiğini, hangi faktörlerin risk oluşturduğunu ve korunma yöntemlerini detaylı bir şekilde ele alıyor.

Konu kakkında 1 soru soruldu ve cevaplandı

Kornea Ülseri Nedir?

Kornea ülseri, gözün ön yüzeyini kaplayan saydam ve kubbe şeklindeki kornea tabakasında oluşan açık bir yara veya erozyondur. Tıbbi olarak "korneal ülser" olarak adlandırılır ve genellikle enfeksiyon kaynaklıdır. Kornea, görme için ışığın göze girişini ve odaklanmasını sağlayan hayati bir yapı olduğundan, ülserler ciddi ağrıya, görme kaybına ve hatta tedavi edilmezse körlüğe yol açabilir.

Kornea Ülseri Nasıl Oluşur? (Oluşum Mekanizması)

Kornea ülserinin oluşumu genellikle bir dizi ardışık adımı içerir. Süreç, korneanın koruyucu dış tabakasının (epitel) bütünlüğünün bozulmasıyla başlar. Bu hasar, aşağıdaki yollarla meydana gelebilir:

Mekanik Travma: Göze gelen bir darbe, yanlış takılan veya uzun süre kullanılan kontakt lensler, tırnak, kağıt kenarı veya yabancı cisim batması gibi durumlar epitel tabakasında küçük bir sıyrık oluşturabilir.
Kimyasal Yanıklar veya Tahrişler.
Kuru göz sendromu gibi altta yatan durumlar nedeniyle kornea yüzeyinin kuruması ve hassaslaşması.

Bu ilk hasar, korneanın savunma bariyerini zayıflatır. Ardından, bakteriler, virüsler, mantarlar veya parazitler gibi mikroorganizmalar bu açık alandan kornea dokusuna girer ve çoğalmaya başlar. Enfeksiyon geliştiğinde, bağışıklık sistemi tepki verir ve iltihabi bir süreç başlar. Bu süreçte:

Enfeksiyon ajanları ve vücudun savunma hücreleri (lökositler) kornea dokusunu yıkmaya başlar.
Doku erimesi (nekroz) meydana gelir ve korneada bir krater veya çukur (ülser) oluşur.
Bu bölgede hücre ölümü, sıvı birikimi ve yoğun iltihap, ülserin belirginleşmesine neden olur.

Eğer enfeksiyon derinleşirse ve korneanın iç katmanlarına (stroma) ilerlerse, ülser daha ciddi hale gelir. İyileşme sürecinde oluşan skar (nedbe) dokusu, korneanın saydamlığını bozarak kalıcı görme azalmasına sebep olabilir.

Başlıca Nedenleri ve Risk Faktörleri

Kontakt Lens Kullanımı: Özellikle uzun süreli, gece boyunca veya hijyen kurallarına uyulmadan kullanım. Kontakt lensler, mikropların korneaya yapışıp çoğalması için uygun bir ortam oluşturabilir.
Enfeksiyonlar:
- Bakteriyel: En yaygın nedenlerdendir (örneğin, Staphylococcus, Pseudomonas).
- Viral: Herpes simpleks (uçuk virüsü) veya herpes zoster (zona) virüsü.
- Fungal: Bitki materyaliyle göze gelen yaralanmalar veya bağışıklık sistemi zayıf kişilerde.
- Acanthamoeba: Özellikle kontakt lens kullanıcılarında, musluk suyu veya yüzme havuzu kaynaklı olabilir.
Göz Kuruluğu: Gözyaşı yetersizliği, korneayı koruyamaz ve enfeksiyon riskini artırır.
Göz Yüzeyi Hastalıkları: Blefarit (göz kapağı iltihabı), allerjik konjonktivit, trikiyazis (kirpiklerin içe dönmesi).
Bağışıklık Sisteminin Zayıflaması: Diyabet, HIV/AIDS, kemoterapi alan hastalar veya kortizon kullanımı.
Göze Gelen Travmalar.
Vitamin A Eksikliği.

Belirtileri (Hemen Doktora Başvurmayı Gerektirir)

Şiddetli göz ağrısı ve batma hissi
Gözde kızarıklık
Bulanık veya azalmış görme
Işığa karşı aşırı hassasiyet (fotofobi)
Gözde yoğun çapaklanma veya akıntı
Göz kapağında şişlik
Gözde bir şey varmış hissi (yabancı cisim hissi)

Tanı ve Tedavi

Tanı için göz doktoru detaylı bir muayene yapar. Floresein boyası kullanılarak yapılan muayenede, ülser mavi ışık altında yeşil renkte boyanarak net bir şekilde görülür. Bazen ülserden kazıntı alınarak (kültür) enfeksiyonun nedeni belirlenmeye çalışılır.

Tedavi, altta yatan nedene yöneliktir ve acildir:

Antibiyotik, antiviral veya antifungal göz damlaları sık aralıklarla kullanılır.
Ağrı ve iltihabı azaltmak için ilaçlar verilebilir.
Göz dinlendirilir, kontakt lens kullanımı kesilir.
Şiddetli vakalarda, kornea nakli (keratoplasti) gerekebilir.

Korunma Yolları

Kontakt lens hijyenine azami dikkat: Elleri yıkamak, lens solüsyonlarını her gün değiştirmek, uyumamak, tavsiye edilen süreden daha uzun kullanmamak.
Göz travmalarından korunmak için koruyucu gözlük kullanmak.
Göz kuruluğu varsa tedavi olmak.
Gözde kızarıklık, ağrı veya batma olduğunda kontakt lens takmamak ve vakit kaybetmeden göz doktoruna başvurmak.

Sonuç olarak, kornea ülseri, koruyucu epitel bariyerinin bozulması ve ardından gelen bir enfeksiyon süreciyle oluşan ciddi bir göz acilidir. Erken teşhis ve agresif tedavi, kalıcı görme kaybını önlemede hayati öneme sahiptir.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap