Malign Ülser Tanımı ve Temel Özellikleri
Malign ülser, kötü huylu (kanserli) bir tümörün büyümesi ve dokuyu istila etmesi sonucu oluşan, iyileşmeyen yara benzeri bir lezyondur. Bu ülserler, vücudun herhangi bir bölgesinde görülebilir ancak en sık deri, mide, bağırsaklar ve ağız mukozasında ortaya çıkar. Malign ülserler, iyi huylu (benign) ülserlerden farklı olarak agresif bir seyir gösterir, tedavi edilmezse yayılır (metastaz) ve hayatı tehdit eder.
Malign Ülserlerin Ayırt Edici Klinik Özellikleri
- İyileşmeme Eğilimi: Uygun tedaviye rağmen iyileşmez veya sürekli tekrarlar. Klasik ülser tedavilerine yanıt vermez.
- Düzensiz Sınırlar: Kenarları genellikle girintili çıkıntılı, yuvarlak değil dantel gibi veya yükselmiş (havlu kenarı görünümünde) olabilir.
- Tabansız ve Kanamalı Olması: Ülser tabanı düzensiz, grenli, kirli görünümlüdür. Kolayca kanayabilir veya sızıntı şeklinde kan/sıvı salgılayabilir.
- Hızlı Büyüme: Zamanla hızla büyür ve çevre dokulara yayılır.
- Eşlik Eden Belirtiler: Ülser çevresinde sertlik, nodüller, renk değişikliği, ağrı veya kaşıntı olabilir. Sistemik belirtiler (açıklanamayan kilo kaybı, halsizlik, iştahsızlık) eşlik edebilir.
Tanı Yöntemleri
Malign ülser tanısı sadece klinik görünümle konulamaz; mutlaka histopatolojik inceleme gerektirir.
- Biyopsi (Altın Standart): Ülserden alınan doku örneğinin patolojik incelemesi kesin tanıyı koydurur. Biyopsi, tümörün tipini (örn. bazal hücreli karsinom, skuamöz hücreli karsinom, adenokarsinom) ve agresiflik derecesini belirler.
- Endoskopi: Mide, bağırsak veya solunum yolu gibi iç organlardaki şüpheli ülserlerin görüntülenmesi ve biyopsi alınması için kullanılır.
- Görüntüleme Yöntemleri: Ultrason, bilgisayarlı tomografi (BT), manyetik rezonans (MR) veya PET-BT, tümörün derinliğini, yayılımını (metastaz) ve evresini belirlemek için kullanılır.
- Dermatoskopi: Deri üzerindeki şüpheli ülseratif lezyonların büyütülerek incelenmesini sağlar ve biyopsi gerekliliğine karar vermede yardımcı olur.
Sık Görüldüğü Kanser Türleri
- Deri Kanserleri: Özellikle skuamöz hücreli karsinom ve ileri evre bazal hücreli karsinom, ülser formunda (örn. "rodent ülser") görülebilir.
- Mide Kanseri: Mide mukozasında gelişen malign ülserler sık görülür.
- Kolorektal Kanser: Kalın bağırsakta ülseratif lezyonlar şeklinde ortaya çıkabilir.
- Oral Kanser: Ağız içinde, özellikle dilde ve yanak mukozasında malign ülserler görülebilir.
- Meme Kanseri: İleri evrelerde cildi tutarak ülseratif yaralara neden olabilir (ülseratif karsinom).
Önemli Uyarı
Her uzun süreli (genellikle 3-4 haftayı geçen), iyileşmeyen, büyüyen, kanayan veya şekli değişen ülser mutlaka bir doktor (dermatolog, cerrah, gastroenterolog veya onkolog) tarafından değerlendirilmelidir. Erken tanı, malign ülserlerin tedavi başarısını ve prognozu büyük ölçüde artırır. Kendi kendine teşhis ve tedavi kesinlikle denenmemelidir. |
.webp "Bağırsak Ülseri Belirtileri ve Tedavisi")
