Oniki parmak ülseri nedir?

Sindirim sisteminin mideden sonraki ilk bölümünde oluşan açık yaralar, oniki parmak ülseri olarak adlandırılır. Bu durum, mide asidinin koruyucu mukoza tabakasına zarar vermesiyle ortaya çıkar ve yaşam kalitesini etkileyen belirtilere yol açar.

Konu kakkında 1 soru soruldu ve cevaplandı

Oniki Parmak Ülseri (Duodenal Ülser) Nedir?

Oniki parmak ülseri, tıbbi adıyla duodenal ülser, sindirim sisteminin mideden hemen sonra gelen ve ince bağırsağın ilk bölümü olan duodenumda (oniki parmak bağırsağı) gelişen açık yaralardır. Mide asidi ve sindirim sıvılarının, bağırsağın koruyucu mukoza tabakasına zarar vermesi sonucu oluşur. Gastrik (mide) ülserlerle birlikte "peptik ülser" hastalığının en yaygın şeklidir.

Nedenleri ve Risk Faktörleri:

Helicobacter pylori (H. pylori) Enfeksiyonu: En önemli nedendir. Bu bakteri mukoza bariyerini zayıflatır ve iltihaplanmaya yol açar.
Nonsteroid Antiinflamatuar İlaçlar (NSAİİ'ler): Aspirin, ibuprofen, naproksen gibi ağrı kesicilerin düzenli kullanımı mukoza korumasını bozar.
Asit Aşırılığı: Midenin aşırı asit üretmesi veya duodenumun aside karşı direncinin azalması.
Yaşam Tarzı Faktörleri: Sigara kullanımı (iyileşmeyi geciktirir), aşırı alkol tüketimi ve yoğun stres (doğrudan neden olmasa da tetikleyici rol oynar).
Diğer Faktörler: Genetik yatkınlık, ağır hastalıklar veya bazı nadir tümörler (Zollinger-Ellison sendromu).

Belirtileri:

Karın Ağrısı: En tipik belirtidir. Genellikle göbek üstünde, yanma veya kemirme şeklinde hissedilir. Açken veya gecenin ilerleyen saatlerinde artar,yemek yemekle veya antiasit ilaçlarla geçici olarak rahatlar.
Şişkinlik ve Dolgunluk Hissi
Mide Bulantısı ve Bazen Kusma
İştah Kaybı ve Kilo Kaybı
Kanama Belirtileri: Ülser kanadığında; koyu, katran gibi siyah dışkı (melena) veya kahve telvesi görünümünde kusma olabilir. Bu acil bir durumdur.
Delinme (Perforasyon): Ani, çok şiddetli, bıçak saplanır gibi karın ağrısı ile kendini gösteren, hayatı tehdit eden bir komplikasyondur.

Tanı Yöntemleri:

Üst Gastroskopi (Endoskopi): Altın standart tanı yöntemidir. İnce, esnek bir tüp ile yemek borusu, mide ve duodenum görüntülenir. Gerekirse ülserden biyopsi (doku örneği) alınır veH. pyloritesti yapılır.
H. pylori Testleri: Dışkıda antijen testi, nefes testi (üre nefes testi) veya kanda antikor testi.
Baryumlu Röntgen: Daha az kullanılan bir yöntemdir. İçilen bir sıvı ile sindirim sistemi görüntülenir.

Tedavi Yöntemleri:

H. pylori Yok Edilmesi (Eradikasyon Tedavisi): Enfeksyon varsa, genellikle iki farklı antibiyotik ve bir asit baskılayıcı ilaçtan (proton pompa inhibitörü - PPI) oluşan kombinasyon tedavisi 1-2 hafta uygulanır.
Asit Salgısını Azaltan İlaçlar: Proton pompa inhibitörleri (örn., omeprazol, pantoprazol) veya H2 reseptör blokerleri (örn., famotidin). Ülserin iyileşmesi için ortamı uygun hale getirirler.
Yaşam Tarzı Değişiklikleri: Sigara ve alkolden kaçınmak, NSAİİ yerine parasetamol gibi daha güvenli ağrı kesicileri tercih etmek (doktor önerisiyle), stres yönetimi.
Diyet: Geçmişte katı bir "ülser diyeti" önerilirdi. Günümüzde baharatlı, asitli, yağlı yiyeceklerin semptomları artırabileceği, ancak doğrudan ülsere neden olmadığı kabul edilir. Kişiyi rahatsız eden gıdalardan uzak durmak önerilir.
Cerrahi Tedavi: Günümüzde ilaç tedavileri çok etkili olduğu için nadiren gerekir. Ancak kontrol edilemeyen kanama, delinme veya tıkanıklık gibi komplikasyonlarda uygulanır.

Önemli Uyarı:

Karın ağrısı, hazımsızlık gibi şikayetleriniz varsa, kendi kendinize "ülser" tanısı koymak ve gelişigüzel ilaç kullanmak tehlikeli olabilir. Benzer belirtiler başka ciddi hastalıklarda da görülebilir. Doğru tanı ve tedavi için mutlaka bir gastroenteroloji uzmanına başvurmalısınız.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap