Peptik Ülser ve Beslenme: İyileşmeye Destek Olan Gıdalar
Peptik ülser (mide veya onikiparmak bağırsağı ülseri) tedavisi, genellikle ilaçlar (özellikle mide asidini azaltanlar veH. pyloribakterisini yok eden antibiyotikler) ve yaşam tarzı değişikliklerini içerir. Beslenme, ülserin iyileşmesini desteklemek ve semptomları (yanma, ağrı, şişkinlik) hafifletmek için kritik bir rol oynar. Doğru besinler, mide zarını koruyabilir, iltihabı azaltabilir ve iyileşmeyi hızlandırabilir. Ancak, beslenme planı kişiye özel olmalıdır; bir besini herkes aynı şekilde tolere etmeyebilir. Bu nedenle, bir gastroenterolog ve diyetisyenle birlikte hareket etmek en doğrusudur.
Genel Beslenme İlkeleri:
- Az ve sık öğünler tüketmek (mide asidinin aşırı birikmesini ve mide duvarına uzun süreli temasını önlemek için).
- Yavaş yemek ve iyi çiğnemek.
- Yemeklerle birlikte çok su içmek yerine, öğün aralarında su tüketmek.
- Asitli, baharatlı, aşırı yağlı ve işlenmiş gıdalardan mümkün olduğunca kaçınmak.
Faydalı Olabilecek Besinler ve Besin Grupları:
1. Probiyotik İçeren Fermente Gıdalar:
- Yoğurt, Kefir, Peynir (özellikle olgunlaşmış peynirler): İçerdikleri yararlı bakteriler (probiyotikler) bağırsak florasını düzenler. ÖzellikleH. pylorienfeksiyonu veya antibiyotik kullanımı söz konusuysa, probiyotikler tedaviye destek olabilir ve sindirimi kolaylaştırabilir.
2. Liften Zengin Gıdalar (Özellikle Çözünür Lif):
- Yulaf, Arpa, Muz, Elma, Armut, Havuç, Brokoli, Tatlı Patates: Çözünür lif, mide asidini bağlayarak rahatlama sağlayabilir. Ayrıca ülsere neden olabilenH. pyloribakterisinin büyümesini yavaşlatmaya yardımcı olabilir. Meyveleri kabuksuz tüketmek ve sebzeleri iyi pişirmek daha iyi tolere edilmelerini sağlar.
3. Flavonoidler ve Antioksidanlar İçeren Gıdalar:
- Lahana, Brokoli, Karnabahar (turpgiller): İçerdikleri sülforafan gibi bileşiklerinH. pyloriüzerinde inhibitör etkisi olabileceği düşünülmektedir.
- Kırmızı ve Mor Meyveler (Yaban Mersini, Böğürtlen, Kiraz), Kırmızı Üzüm: Güçlü antioksidan ve antienflamatuar özellikleri vardır.
- Yeşil Çay: Antioksidan etkisi vardır, ancak kafein içeriği nedeniyle aşırı tüketimden kaçınılmalı ve kişiye göre tolerans gözlenmelidir.
4. Mide Zarını Koruyucu ve Onarıcı Besinler:
- Bal (Özellikle Çiçek Balı ve Manuka Balı): Antibakteriyel ve yara iyileştirici özellikleri vardır. Ancak yüksek şeker içeriği nedeniyle çok az miktarda (örneğin günde 1 tatlı kaşığı) ve boş mideye tüketilmemesi önerilir.
- Zeytinyağı: İyi bir yağ kaynağıdır ve antienflamatuar etkisi vardır. Yemeklere piştikten sonra eklenmesi önerilir.
- Glutamin İçeren Gıdalar: Glutamin, mide-bağırsak hücrelerinin onarımı için önemli bir amino asittir. Beyaz Et (tavuk, hindi), Balık, Yumurta, Ispanak, Lahana, Baklagiller glutamin içerir.
5. Protein Kaynakları (Yağsız ve Sindirimi Kolay):
- Derisiz Tavuk-Hindi Göğsü, Yağsız Balık (levrek, çipura, somon), Yumurta, Az Yağlı Peynirler, Mercimek, Nohut (iyi pişmiş): Protein, doku onarımı için esastır. Ancak yağlı etler, kızartmalar ve işlenmiş etlerden (sucuk, salam, sosis) kaçınılmalıdır.
Dikkat Edilmesi Gereken ve Sınırlandırılması Gereken Besinler:
- Asitli Gıdalar: Portakal, greyfurt, limon gibi narenciyeler, domates ve domates sosları.
- Baharatlar: Acı biber, karabiber, pul biber, hardal (kişisel toleransa göre değişir).
- Kafein: Kahve (kafeinli ve kafeinsiz), çay, kola, enerji içecekleri.
- Alkol: Mide zarını doğrudan tahriş eder ve asit salgısını artırır.
- Gazlı İçecekler: Mideyi şişirerek basıncı artırır.
- Çikolata: Yağ ve kafein içeriği nedeniyle rahatsız edebilir.
- Kızartmalar ve Aşırı Yağlı Yiyecekler: Sindirimi zorlar ve mide boşalmasını geciktirir.
- İşlenmiş Şeker ve Unlu Mamüller: İltihabı artırabilir.
Önemli Uyarı:
Bu liste genel bilgilendirme amaçlıdır. Peptik ülser ciddi bir sağlık sorunudur ve tedavisi mutlaka bir doktor kontrolünde yürütülmelidir. Beslenme, tedavinin sadece destekleyici bir parçasıdır. Hangi gıdanın size iyi geldiğini veya rahatsız ettiğini gözlemlemek için bir "gıda günlüğü" tutmak faydalı olabilir. Ağrı, kanama, kusma, istemsiz kilo kaybı gibi belirtiler varsa derhal tıbbi yardım alın.
|
.webp "Bağırsak Ülseri Belirtileri ve Tedavisi")
