Peptik ülser tedavisinde hangi ilaçlar kullanılır?

Peptik ülser tedavisi, altta yatan nedeni hedef alan ve semptomları kontrol altına alan çok yönlü bir yaklaşım gerektirir. Bu süreçte, asit salgısını baskılayan ilaçlar, mukoza koruyucu ajanlar ve özellikle *Helicobacter pylori* enfeksiyonu veya NSAİİ kullanımına yönelik spesifik tedaviler kombine edilir. Tedavinin başarısı, doğru ilaç seçimi ve hastanın özelliklerine uygun bir planlamaya bağlıdır.

Konu kakkında 1 soru soruldu ve cevaplandı

Peptik Ülser Tedavisinde Kullanılan İaçlar: Kapsamlı Bir Rehber

Peptik ülser (mide veya onikiparmak bağırsağı ülseri) tedavisi, ülserin nedenine ve ciddiyetine göre planlanır. Temel amaç, semptomları hafifletmek, ülseri iyileştirmek, komplikasyonları önlemek ve nüksü engellemektir. Modern tedavi, genellikle nedene yönelik (özellikleHelicobacter pylorienfeksiyonu veya NSAİİ kullanımı) ve asit salgısını baskılayıcı ilaçların kombinasyonundan oluşur.

1. Nedene Yönelik Tedaviler

Helicobacter pylori(H. pylori) Eradikasyon Tedavisi: Ülserlerin büyük çoğunluğunun nedeni bu bakteridir. Tedavi, genellikle 10-14 gün süren ve birkaç ilacın aynı anda kullanıldığı "kombinasyon tedavisi" şeklindedir. En yaygın kullanılan protokoller
Üçlü Tedavi: Bir proton pompası inhibitörü (PPİ) + İki farklı antibiyotik (genellikle klaritromisin + amoksisilin veya klaritromisin + metronidazol).
Dörtlü Tedavi: Özellikle antibiyotik direncinin yüksek olduğu bölgelerde veya üçlü tedaviye yanıt alınamadığında tercih edilir. Bir PPİ + Bizmut subsalisilat + İki antibiyotik (genellikle tetrasiklin + metronidazol) kombinasyonudur.
NSAİİ İlişkili Ülser Tedavisi: Eğer ülser, ağrı kesici/iltihap giderici ilaçların (NSAİİ: İbuprofen, diklofenak, naproksen vb.) kullanımından kaynaklanıyorsa, bu ilaçlar mümkünse kesilir veya dozu azaltılır. Kesilemiyorsa, mutlaka koruyucu ilaçlarla (genellikle PPİ'ler) birlikte kullanılması önerilir.

2. Asit Salgısını Baskılayıcı İlaçlar (Temel Tedavi)

Proton Pompası İnhibitörleri (PPİ'ler): En güçlü asit baskılayıcılardır. Mide asit salgısının son aşamasını bloke ederler. H. pylori eradikasyon tedavisinin temel bileşenidir ve ülser iyileşmesini hızlandırırlar.
Örnekler:Omeprazol, Lansoprazol, Pantoprazol, Rabeprazol, Esomeprazol, İzomeprazol, Dekslotlansoprazol.
H2 Reseptör Antagonistleri (H2RA'lar): PPİ'lerden daha az güçlü olmakla birlikte, asit salgısını azaltmada etkilidirler. Günümüzde PPİ'ler kadar yaygın kullanılmasalar da, bazı durumlarda tercih edilebilirler.
Örnekler:Famotidin, Ranitidin, Nizatidin.(Not: Ranitidin, piyasadan kalıcı olarak çekilmiştir).

3. Mukoza Koruyucu ve Diğer İlaçlar

Bizmut Subsalisilat: Hem H. pylori'ye karşı antibakteriyel etkisi vardır hem de ülser üzerinde bir bariyer oluşturarak mukoza koruyucu görevi görür. Özellikle dörtlü tedavide kullanılır.
Sukralfat: Ülser bölgesinde bir tabaka oluşturarak, asit ve pepsinin hasarlı dokuyu daha fazla tahriş etmesini engeller.
Antasitler: Hızlı semptom giderici (asidi nötralize edici) olarak kullanılırlar. Kısa süreli rahatlama sağlarlar ancak ülseri iyileştirmezler. Diğer ilaçlarla etkileşime girebileceklerinden, dozlar arasında en az 2 saat olacak şekilde alınmaları önemlidir.
Örnekler: Alüminyum hidroksit, magnezyum hidroksit, kalsiyum karbonat içeren preparatlar.

4. Prostaglandin Analoğu

Misoprostol: Mideyi koruyan prostaglandinleri taklit eder. Özellikle NSAİİ kullanımına bağlı ülser riski yüksek olan hastalarda koruma amaçlı kullanılabilir. Yan etkileri (ishal, karın ağrısı) ve gebelikte kesinlikle kullanılmaması nedeniyle kullanımı sınırlıdır.

Tedavi Yaklaşımı Özeti:

H. pylori Pozitif Ülser: Öncelikle antibiyotik ve PPİ içeren eradikasyon tedavisi uygulanır. Tedavi sonrası genellikle 4-8 hafta daha PPİ tedavisine devam edilir.
H. pylori Negatif, NSAİİ İlişkili Ülser: NSAİİ kesilir veya değiştirilir. 4-8 hafta PPİ tedavisi verilir. NSAİİ kesilemiyorsa, koruyucu dozda PPİ tedavisine devam edilir.
İdiopatik (Nedeni Bilinmeyen) Ülser: Genellikle 4-8 hafta PPİ tedavisi uygulanır.
Zollinger-Ellison Sendromu: Çok yüksek doz PPİ tedavisi gerekebilir.

Önemli Uyarılar:

Yukarıda listelenen tüm ilaçlar kesinlikle doktor reçetesi ve kontrolünde kullanılmalıdır. Doz ve tedavi süresi hastanın durumuna göre değişiklik gösterir.
Antibiyotik tedavileri mutlaka tam süre ve dozda kullanılmalı, yarıda kesilmemelidir.
Yaşam tarzı değişiklikleri (sigara ve alkolün bırakılması, stres yönetimi, baharatlı/yağlı gıdalardan kaçınma gibi) tedaviyi destekler ve nüksü önlemeye yardımcı olur.
İlaç tedavisine rağmen iyileşmeyen, tekrarlayan veya kanama, delinme gibi komplikasyon gelişen ülserlerde endoskopik veya cerrahi müdahale gerekebilir.

Sonuç olarak, peptik ülser tedavisi artık oldukça etkilidir ve çoğunlukla ilaçlarla tamamen iyileşme sağlanır. Doğru tanı ve nedene yönelik kişiselleştirilmiş tedavi planı için bir gastroenteroloji uzmanına başvurmak esastır.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap