Reflü, Gastrit ve Ülser: Ortak ve Farklı Belirtileri
Reflü, gastrit ve ülser, sıklıkla birbiriyle karıştırılan ve bazen birlikte de görülebilen üst sindirim sistemi rahatsızlıklarıdır. Her biri farklı mekanizmalarla ortaya çıksa da benzer semptomlara yol açabilir. İşte bu üç hastalığın belirtileri ve ayırt edici özellikleri:
1. Gastroözofageal Reflü (GÖRH) Belirtileri
Reflü, mide asidinin ve içeriğinin yemek borusuna (özofagus) geri kaçmasıdır. En tipik belirtileri yemek borusuyla ilgilidir. - Göğüste yanma hissi (Heartburn): En yaygın belirtidir. Göğüs kemiğinin arkasından boyna doğru yükselen bir yanma.
- Ağza acı-ekşi su veya yemek gelmesi (Regürjitasyon).
- Yutma güçlüğü veya ağrılı yutma.
- Geçmeyen kuru öksürük, ses kısıklığı, boğaz ağrısı (Asidin solunum yollarına kaçması sonucu).
- Boğazda takılma veya yumru hissi (Globus hissi).
- Ağız kokusu.
2. Gastrit Belirtileri
Gastrit, mide zarının (mukoza) iltihaplanmasıdır. Ani (akut) veya uzun süreli (kronik) olabilir. - Üst karın bölgesinde (mide bölgesinde) yanma, ağrı, kazınma veya rahatsızlık hissi (en sık görülen belirti).
- Midede dolgunluk, şişkinlik, erken doyma hissi.
- Bulantı ve bazen kusma (kusmukta bazen safra veya kan görülebilir).
- İştah kaybı.
- Geğirme.
- Kronik gastritte, özellikle B12 vitamini eksikliğine bağlı halsizlik, kansızlık gibi belirtiler ön planda olabilir; mide şikayetleri daha hafif olabilir.
3. Mide (veya Duodenal) Ülser Belirtileri
Ülser, mide veya onikiparmak bağırsağı (duodenum) zarında asit ve pepsin nedeniyle oluşan açık yaradır (doku kaybı). Gastritin daha ileri bir aşaması olarak düşünülebilir. - Karnın üst orta kısmında, kemirici, yanıcı, bazen açlıkla ilişkili ağrı. Mide ülserinde yemek yemekle ağrı artabilirken, duodenal ülserde yemek yemekle ağrı genellikle azalır.
- Ağrının sırta vurması.
- Şişkinlik ve gaz.
- Bulantı, kusma.
- İştahsızlık ve kilo kaybı (özellikle mide ülserinde).
- Ciddi ve Acil Belirtiler (Ülserin Kanama veya Delinme Belirtileri):
- Kahve telvesi gibi kusma veya kırmızı kan kusma.
- Siyah, katran gibi, yapışkan dışkı (melena).
- Ani, şiddetli, bıçak saplanır gibi karın ağrısı (delinme belirtisi).
- Baş dönmesi, baygınlık hissi, soğuk terleme (kanamaya bağlı şok belirtileri).
Ortak ve Ayırt Edici Noktalar
- Yer: Reflü belirtileri daha çok göğüs ve boğazda hissedilirken, gastrit ve ülser belirtileri karın bölgesinde (özellikle üst karın) yoğunlaşır.
- Ağrı Paterni: Ülser ağrısı daha keskin ve lokalizedir, genellikle yemeklerle ilişkisi tipiktir. Gastrit ağrısı daha yaygın bir rahatsızlık hissi olabilir. Reflüde ise yanma ön plandadır.
- Komplikasyon Riski: Ülser, kanama ve delinme gibi hayati risk taşıyan komplikasyonlara yol açabilir. Reflü ve gastritte bu risk çok daha düşüktür, ancak uzun vadede reflü yemek borusunda hasara, gastrit ise ülsere dönüşebilir.
Ne Zaman Doktora Başvurmalı?
Yukarıdaki belirtilerden herhangi biri 1-2 haftadan uzun sürüyorsa, özellikle de: - Yutma güçlüğü varsa,
- İstenmeyen kilo kaybı oluyorsa,
- Kusma veya dışkıda kan görülüyorsa,
- Şiddetli ve sürekli karın ağrısı varsa,
- Göğüs ağrısı (kalp krizi ile karışabilir) hissediliyorsa,
vakit kaybetmeden bir Gastroenteroloji uzmanına başvurmak çok önemlidir. Doğru teşhis için genellikle endoskopi (gastroskopi) gerekir. Bu üç hastalığın tedavisi birbirinden farklı olabilir, bu nedenle kendi kendine teşhis koymak ve gelişigüzel ilaç (özellikle ağrı kesici) kullanmak durumu kötüleştirebilir.
|