Rektum Ülseri Tedavisi: Kapsamlı Bir Rehber
Rektum ülseri, rektumun (kalın bağırsağın son kısmı) iç yüzeyinde oluşan açık yaralardır. Tedavisi, altta yatan nedene, ülserin şiddetine ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak büyük ölçüde değişiklik gösterir. Tedavi her zaman bir doktor (genellikle gastroenterolog veya proktolog) gözetiminde planlanmalı ve yürütülmelidir.
Tedavi Yaklaşımının Belirlenmesi
İlk ve en önemli adım, doğru tanıdır. Doktorunuz, semptomlarınızı dinledikten sonra fizik muayene ve gerekli görürse aşağıdaki testleri isteyebilir: - Rektoskopi veya Sigmoidoskopi: Rektum ve alt kalın bağırsağın ışıklı bir kamera ile direktttttttttttt görüntülenmesi.
- Kolonoskopi: Tüm kalın bağırsağın incelenmesi. Ülserden biyopsi (küçük doku örneği) alınması çok önemlidir.
- Görüntüleme Yöntemleri: BT (Bilgisayarlı Tomografi) veya MR (Manyetik Rezonans).
- Dışkı ve Kan Testleri: Enfeksiyon, inflamasyon (iltihap) veya kanama belirteçlerini kontrol etmek için.
Altta Yatan Nedene Yönelik Tedaviler
Rektum ülserlerinin tedavisi genellikle nedenini ortadan kaldırmaya yöneliktir.
1. İnflamatuar Bağırsak Hastalığı (İBH) Kaynaklı Ülserler
Crohn hastalığı veya Ülseratif Kolit'e bağlı ülserlerde tedavi, hastalığın aktivitesini kontrol altına almayı amaçlar. - 5-ASA Türevleri: Mesalazin, sulfasalazin gibi ilaçlar. Rektal köpük, lavman veya fitil şeklinde doğrudan bölgeye uygulanabilir, bu da etkinliği artırır.
- Kortikosteroidler: Prednizolon, hidrokortizon fitil/lavman. Şiddetli alevlenmelerde kısa süreli kullanılır.
- İmmünosupresif İlaçlar: Azatioprin, 6-merkaptopürin, metotreksat. Uzun süreli tedavi ve steroid dozunu azaltmak için.
- Biyolojik Tedaviler: Anti-TNF (infliximab, adalimumab), anti-integrin (vedolizumab) gibi ilaçlar. Orta ve şiddetli vakalarda kullanılır.
- JAK İnhibitörleri: Tofacitinib gibi yeni nesil ajanlar.
2. Enfeksiyon Kaynaklı Ülserler
Bakteri, virüs (ör. Herpes, CMV) veya parazitlere bağlı ise uygun antibiyotik, antiviral veya antiparaziter ilaçlar kullanılır.
3. İskemik (Kanlanma Bozukluğu) Ülserler
Kan akımının düzeltilmesi önceliklidir. Damar hastalıklarının tedavisi, kan sulandırıcı ilaçlar ve destekleyici bakım uygulanır.
4. Radyasyon Proktiti (Radyoterapi Sonrası)
Radyasyona bağlı ülserlerde tedavi zor olabilir. - Reçeteli fitiller ve lavmanlar (sukralfat, formalin, kortikosteroidler).
- Hiperbarik Oksijen Tedavisi: Dokuların oksijenlenmesini artırarak iyileşmeyi destekler.
- Argon Plazma Koagülasyonu (APC): Kanayan ülserleri yakmak için endoskopik yöntem.
5. Travma veya Bası Ülserleri
Neden olan faktörün (örneğin, kabızlık, yabancı cisim) ortadan kaldırılması ve yaranın temiz tutulması esastır.
6. Soliter Rektal Ülser Sendromu (SRUS)
Nedeni tam bilinmeyen bu durumda tedavi: - Kabızlığın önlenmesi (lif takviyeleri, bol sıvı).
- Pelvik taban fizyoterapisi (biofeedback): Dışkılama sırasındaki kas koordinasyonunu düzeltmek.
- Cerrahi: İlaçlara yanıt vermeyen, şiddetli vakalarda nadiren gerekebilir.
Genel Semptomatik Tedavi ve Destekleyici Önlemler
- Ağrı Kesiciler: Rektal ağrı için doktor önerisiyle lokal anestezik kremler veya ağızdan alınan ağrı kesiciler. Aspirin ve NSAİİ'ler (ibuprofen, naproksen gibi) kanamayı artırabileceğinden dikkatli kullanılmalıdır.
- Diyet Değişiklikleri: Yüksek lifli gıdalar (kabızlığı önler), bol sıvı tüketimi. Baharatlı, asitli, kafeinli gıdalar ve alkol semptomları kötüleştirebilir. Bireye özgü diyet planı için bir diyetisyenden yardım alınabilir.
- Yaşam Tarzı Değişiklikleri: Düzenli, hafif egzersiz, stres yönetimi (yoga, meditasyon), sigaranın bırakılması.
- Dışkı Yumuşatıcılar: Kabızlığı önlemek ve ıkınmayı azaltmak için doktor kontrolünde kullanılabilir.
Cerrahi Tedavi Ne Zaman Gerekir?
Cerrahi, genellikle son çaredir ve aşağıdaki durumlarda düşünülebilir: - İlaç tedavisine yanıt vermeyen, şiddetli kanama.
- Ülserin delinmesi (perforasyon).
- Tam tıkanıklık oluşturması.
- Kanser şüphesi veya kansere dönüşüm.
- Şiddetli Soliter Rektal Ülser Sendromu.
Cerrahi seçenekler ülserin çıkarılması (ülser eksizyonu) veya nadiren rektumun bir kısmının çıkarılmasını içerebilir.
Önemli Uyarılar ve Takip
- Kendi kendinize teşhis ve tedaviden kaçının. Rektal kanama, ciddi hastalıkların belirtisi olabilir.
- Reçete edilen ilaçları doktorunuzun talimatına göre düzenli kullanın.
- Düzenli kontrollere gidin. İyileşme sürecini ve tedavi etkinliğini izlemek için tekrar endoskopi gerekebilir.
- Diyet ve yaşam tarzı değişikliklerini tedavinin bir parçası olarak benimseyin.
Rektum ülseri tedavisi sabır ve düzenli takip gerektiren bir süreçtir. Doğru tanı ve kişiye özgü tedavi planı ile büyük oranda kontrol altına alınabilir ve iyileşme sağlanabilir.
| 
.webp "Bağırsak Ülseri Belirtileri ve Tedavisi")
