Soliter rektal ülser nasıl tanımlanır?

Nadir görülen ve tanısı zor olabilen bu iyi huylu durum, rektumda tek veya çok sayıda iyileşmeyen yaralarla kendini gösterir. Klinik bulguları sıklıkla daha yaygın hastalıklarla karıştırılabilir, bu nedenle ayırıcı tanı büyük önem taşır.

Konu kakkında 1 soru soruldu ve cevaplandı

Soliter Rektal Ülser Sendromu (SRÜS) Tanımı ve Genel Bakış

Soliter Rektal Ülser Sendromu (SRÜS), rektumun (kalın bağırsağın son kısmı) iç yüzeyinde genellikle tek bir (bazen birden fazla) iyileşmeyen yara (ülser) ile karakterize, nadir görülen ve iyi huylu bir durumdur. İsminin aksine, ülserler bazen "soliter" (tek) olmayabilir ve bazen nodüler veya polipoid lezyonlar şeklinde de görülebilir. Temel patoloji, rektal mukozada (iç zar) bir bozulma ve kronik inflamasyondur. Tanı koymak genellikle zordur çünkü belirtileri hemoroid, inflamatuar bağırsak hastalığı (Crohn hastalığı, ülseratif kolit) veya rektal kanser gibi daha yaygın hastalıkları taklit edebilir.

Nasıl Tanımlanır? (Tanı Kriterleri ve Süreci)

SRÜS tanısı, klinik belirtiler, endoskopik görünüm ve histopatolojik (doku) incelemenin bir kombinasyonu ile konur. Tek başına bir bulgu tanı koydurmaz.

Klinik Belirtiler ve Öykü:

Hastaların tipik şikayetleri şunları içerir:

Dışkılama sırasında veya sonrasında rektal kanama (genellikle parlak kırmızı, az miktarda).
Mukus (sümüksü) akıntı.
Rektal ağrı veya dolgunluk hissi.
Dışkılama güçlüğü (tenesmus) ve kronik kabızlık. Bu, hastalığın patofizyolojisinde merkezi bir role sahiptir.
Pelvik taban disfonksiyonu: Birçok hastada dışkılama sırasında aşırı ıkınma ve pelvik taban kaslarının koordinasyon bozukluğu (anismus) görülür. Bu, rektum mukozasının hasar görmesine ve ülserasyonuna katkıda bulunan ana mekanizmalardan biridir.
Endoskopik Görünüm (Rektoskopi/Kolonoskopi):

Tanının en önemli ayağıdır. Rektumun 5-10 cm yukarısında, genellikle ön duvarda (hastanın sırtüstü pozisyonuna göre) şu lezyonlar görülebilir:

Klasik Ülser: Sınırları belirgin, yüzeyi beyaz fibrinöz bir tabaka ile kaplı, çevresi hafif kabarık bir yara.
Hiperemik (kırmızı) Mukozal Alan: Belirgin bir ülserasyon olmadan, kırmızı, hassas bir bölge.
Polipoid veya Nodüler Lezyon: Ülserli veya ülgersiz, et beni gibi kabarık oluşumlar. Bazen yanlışlıkla polip veya tümör sanılabilir.
Histopatolojik (Patolojik) Bulgular (Biyopsi):

Endoskopi sırasında mutlaka lezyondan biyopsi alınmalı ve mikroskop altında incelenmelidir. SRÜS'ün tipik patolojik özellikleri şunlardır:

Fibromüsküler Obstrüksiyon: Lamina propriada (mukoza altı tabaka) düz kas liflerinin proliferasyonu (çoğalması) ve bu tabakanın kalınlaşması. Bu bulgu SRÜS için oldukça karakteristik kabul edilir.
Glandüler Distorsiyon: Rektal bezlerin (kriptler) şekil bozukluğu ve yer değiştirmesi.
Mukozal Hiperemi ve Ödem: Kanlanma artışı ve şişlik.
Kollajen Birikimi: Bazı olgularda görülebilir.
Ek Tanı Yöntemleri:
Defekografi: Dışkılama sırasında çekilen özel bir röntgen filmidir. Pelvik taban disfonksiyonunu (aşırı ıkınma, rektal intussusepsiyon - rektumun iç içe geçmesi) göstermede çok değerlidir. SRÜS'lü hastaların büyük kısmında anormal bulgular saptanır.
Anorektal Manometri: Rektum ve anal kanal basınçlarını ölçer. Pelvik taban kas koordinasyon bozukluğunu objektif olarak gösterir.

Ayırıcı Tanı (Karışabileceği Hastalıklar)

SRÜS tanısı koymadan önce aşağıdaki durumlar mutlaka ekarte edilmelidir:

İnflamatuar Bağırsak Hastalıkları (Crohn, Ülseratif Kolit): Biyopsi ve klinik öykü ile ayrılır. Crohn hastalığında ülserler daha derin ve atlayıcı tarzda olabilir.
Rektal Kanser ve Polipler: Biyopsi ile kesin tanı konur. SRÜS'nin polipoid formu özellikle kanserle karıştırılabilir.
Enfeksiyöz Proktitler: Cinsel yolla bulaşan hastalıklar (örn., herpes, klamidya, gonore), tüberküloz gibi enfeksiyonlar. Mikrobiyolojik testler ve biyopsi ile ayrılır.
İskemik Kolit: Genellikle yaşlı hastalarda ani başlar ve farklı bir klinik tablo gösterir.
İlaç Kaynaklı Ülserler: Örneğin, NSAİİ (ağrı kesici) kullanımı.
Prolapsus (Sarkma) ile İlişkili Ülserler: Aslında SRÜS ile yakından ilişkilidir, mekanizma benzer olabilir.

Özetle Tanımlama:

Soliter Rektal Ülser Sendromu, kronik kabızlık ve pelvik taban disfonksiyonu öyküsü olan bir hastada, rektoskopi/kolonoskopide tipik ülser veya polipoid lezyon görülmesi ve alınan biyopsinin karakteristik histolojik bulguları (özellikle fibromüsküler obstrüksiyon) göstermesi ile tanımlanır. Defekografi ve anorektal manometri gibi fonksiyonel testler tanıyı destekler ve altta yatan mekanizmayı aydınlatır. En önemli nokta, benzer belirtilere yol açan diğer ciddi hastalıkların (özellikle malignitelerin) dışlanmasıdır.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap