Soliter rektal ülser nasıl tedavi edilir?

Soliter Rektal Ülser Sendromu, kronik seyirli ve nadir görülen bir durum olup tedavisi altta yatan pelvik taban disfonksiyonunu hedef alır. Bu rehber, yaşam tarzı düzenlemelerinden biofeedback terapisinin altın standart rolüne, cerrahi seçeneklere kadar tüm tedavi basamaklarını detaylandırarak süreci anlamanıza yardımcı olacaktır.

Konu kakkında 1 soru soruldu ve cevaplandı

Soliter Rektal Ülser Sendromu (SRÜS) Tedavisi: Kapsamlı Bir Rehber

Soliter Rektal Ülser Sendromu (SRÜS), rektumun iç yüzeyinde genellikle tek bir ülserle karakterize, nadir ve kronik bir durumdur. Temelinde genellikle fonksiyonel bir bozukluk yatar; pelvik taban disfonksiyonu (özellikle dışkılama sırasında aşırı ıkınma ve uyumsuz kasılma) ve mukozal prolapsus/entrapman (sıkışma) ana nedenler olarak kabul edilir. Bu nedenle tedavi, semptomları yönetmeye ve altta yatan bu mekanik/fonksiyonel sorunları düzeltmeye odaklanır. Tedavi planı mutlaka bir gastroenterolog veya kolorektal cerrah tarafından, hastanın özel durumuna göre belirlenmelidir.

Tedavi Yaklaşımları

SRÜS tedavisi basamaklı bir şekilde ilerler, genellikle cerrahi dışı yöntemlerle başlanır.

1. Yaşam Tarzı ve Diyet Değişiklikleri (Konservatif Tedavi)

Bu, ilk ve en önemli basamaktır.

Yüksek Lifli Diyet: Diyete lif eklemek (meyve, sebze, kepekli tahıllar, psilyum tozu gibi) dışkıyı yumuşatır ve hacmini artırır. Bu, dışkılama için gereken ıkınmayı azaltır, böylece rektal mukozanın travmasını ve prolapsusunu önlemeye yardımcı olur.
Yeterli Sıvı Alımı: Günde en az 1.5-2 litre su içmek, lifin etkili çalışması ve kabızlığın önlenmesi için şarttır.
Tuvalet Alışkanlıklarının Düzeltilmesi:
Tuvalette uzun süre oturmaktan ve aşırı ıkınmaktan kaçınılmalıdır.
Dışkılama dürtüsü geldiğinde ertelenmemelidir.
Dışkılama pozisyonu optimize edilebilir (ayakların altına bir yükseltici koymak gibi).
2. İlaç Tedavileri

İlaçlar genellikle semptomları hafifletmeye yöneliktir, ülseri doğrudan iyileştirmezler.

Topikal (Lokal) Tedaviler: Rektal fitil veya köpük şeklinde uygulanan ilaçlar (örneğin, kortikosteroidler, sülfasalazin, 5-ASA türevleri) bölgesel inflamasyonu azaltmak için kullanılabilir. Ancak etkinlikleri sınırlıdır ve ana tedavi değildir.
Oral (Ağızdan) İlaçlar: Kabızlık için dışkı yumuşatıcılar (laksatifler) veya lif takviyeleri reçete edilebilir. Ağrı kesiciler (analjezikler) ağrıyı yönetmek için kullanılabilir.
3. Biofeedback (Biyogeribildirim) Terapisi

Bu, SRÜS tedavisinde altın standart olarak kabul edilen, cerrahi dışı en etkili yöntemdir. Özel cihazlar kullanılarak pelvik taban kaslarına ilişkin farkındalık ve kontrol sağlanır.

Amaç: Hastaya, dışkılama sırasında pelvik taban kaslarını (özellikle puborektal kası) nasıl doğru şekilde gevşeteceğini öğretmek. Böylece aşırı ıkınma ve uyumsuz kasılma (anismus) düzeltilir, rektal mukozadaki travma ve sıkışma azalır.
Süreç: Genellikle bir fizyoterapist veya özel eğitimli hemşire tarafından, haftalık seanslar halinde (ortalama 4-8 seans) uygulanır. Başarı oranı oldukça yüksektir (%50-80) ve semptomlarda belirgin düzelme sağlar.
4. Cerrahi Tedavi

Cerrahi, konservatif tedavi ve biofeedback'e yanıt vermeyen, şiddetli ve inatçı semptomları olan hastalar için düşünülür. Ameliyat seçenekleri altta yatan anatomik probleme göre değişir.

Rektopeksi: Sarkmış (prolabe olmuş) rektumu normal anatomik pozisyonuna sabitlemek için yapılır. Genellikle laparoskopik (kapalı) yöntemle uygulanır.
Rektal Mukozal Eksizyon veya Rezeksiyon: Ülserli ve fibrotik (sertleşmiş) mukozanın cerrahi olarak çıkarılması. Bazen rektal duvarın tam kat rezeksiyonu (Delorme prosedürü gibi) gerekebilir.
Kolostomi (Bağırsağın Karın Duvarına Açılması): Çok nadir, son çare olarak, tüm diğer tedavilere dirençli, şiddetli ağrı ve kanaması olan hastalarda düşünülebilir. Geçici veya kalıcı olabilir.

Hangi Tedavi Ne Zaman?

İlk Basamak: Tüm hastalara yaşam tarzı/diyet değişiklikleri ve kabızlık yönetimi önerilir. Biofeedback terapisi mümkün olan en kısa sürede başlanmalıdır.
İkinci Basamak: Biofeedback'e yanıt alınamazsa veya hasta uyum sağlayamazsa, cerrahi seçenekler gözden geçirilir. Cerrahi öncesi mutlaka defekografi (dışkılama filmi) gibi ileri tetkiklerle pelvik taban fonksiyonu ve anatomisi detaylı değerlendirilmelidir.
Önemli Not: SRÜS, inflamatuar bağırsak hastalığı (Crohn, ülseratif kolit) değildir. Bu nedenle bu hastalıklar için kullanılan güçlü bağışıklık baskılayıcı ilaçlar (immünsupresifler) genellikle SRÜS'te etkisizdir ve kullanılmaz.

Takip ve Seyir

SRÜS kronik bir durumdur ve tedavi sabır gerektirir. Ülserlerin endoskopik olarak iyileşmesi klinik iyileşmeden (semptomların geçmesi) daha yavaş olabilir. Biofeedback gibi fonksiyonel tedavilerin etkisi zamanla ortaya çıkar. Düzenli takipler ve hasta-hekim işbirliği tedavi başarısı için hayati öneme sahiptir. Doğru tanı ve kişiselleştirilmiş tedavi planı ile hastaların büyük çoğunluğunda semptomlar kontrol altına alınabilir ve yaşam kalitesi önemli ölçüde artırılabilir.

UYARI: Bu bilgiler genel bir rehber niteliğindedir ve asla profesyonel tıbbi tavsiye, teşhis veya tedavinin yerini almaz. Rektal kanama, ağrı, dışkılama güçlüğü gibi şikayetleriniz varsa, lütfen en kısa sürede bir sağlık uzmanına (gastroenterolog veya genel cerrah) başvurunuz. Doğru tanı konulmadan asla tedaviye başlanmamalıdır.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap