Stres ülseri belirtileri nelerdir?

Ciddi fiziksel veya psikolojik stres durumlarında, mide ve bağırsak mukozasında oluşan akut yaralar olan stres ülseri, özellikle yoğun bakım hastalarında hayati risk oluşturabilecek komplikasyonlara yol açabilen önemli bir sağlık sorunudur.

Konu kakkında 1 soru soruldu ve cevaplandı

Stres Ülseri Nedir?

Stres ülseri, genellikle ağır fiziksel stres (ciddi hastalık, büyük ameliyat, ağır yanık, travma gibi) veya nadiren şiddetli psikolojik stres durumlarında mide veya onikiparmak bağırsağı (duodenum) mukozasında gelişen akut erozyon ve yaralardır. Tıbbi literatürde "stres kaynaklı gastropati" veya "akut gastrik ülser" olarak da adlandırılır. Kritik hastalığı olan kişilerde, özellikle yoğun bakım ünitesinde yatanlarda sık görülür ve hayati tehlike oluşturabilecek mide kanaması gibi komplikasyonlara yol açabilir.

Stres Ülserinin Belirtileri Nelerdir?

Stres ülserleri genellikle altta yatan ciddi hastalığın gölgesinde kalır ve sıklıkla belirti vermezler. İlk ve bazen tek belirti, aniden ortaya çıkan ve hayatı tehdit edebilen üst gastrointestinal sistem kanaması olabilir. Diğer olası belirtiler şunlardır:

Üst karın bölgesinde (mide bölgesinde) yanma, ağrı veya rahatsızlık hissi (ancak klasik mide ülserindeki gibi açlıkla artan bir ağrı tipik değildir).
Bulantı ve kusma. Kusmukta parlak kırmızı kan veya "kahve telvesi" görünümü (kanın mide asidiyle sindirilmiş hali) olabilir.
Siyah, katran gibi, yapışkan ve kötü kokulu dışkı (melena). Bu, sindirim sisteminin üst kısmındaki kanamanın en önemli belirtisidir.
Baş dönmesi, halsizlik, baygınlık hissi (kanamaya bağlı anemi belirtileri).
Ani ve açıklanamayan kalp atış hızında artış (taşikardi) veya tansiyon düşüklüğü (hipotansiyon).
Karnın üst kısmında hassasiyet veya şişkinlik hissi.

Önemli Uyarı:

Stres ülserleri çoğunlukla yoğun bakım hastaları gibi zaten ciddi sağlık sorunu olan bireylerde geliştiği için, bu belirtiler altta yatan hastalığın bulgularıyla karışabilir veya hasta sedasyon altında olduğu için ifade edilemeyebilir. Bu nedenle, risk altındaki hastalarda kanama belirtileri (siyah dışkı, düşen hemoglobin değerleri vb.) için proaktif olarak izleme yapılır.

Kimler Risk Altındadır?

Stres ülseri gelişimi için en yüksek risk faktörleri şunlardır:

Mekanik ventilasyon (solunum cihazına bağlı olma) 48 saatten uzun süreyle.
Koagülopati (kanama-pıhtılaşma bozukluğu).
Hipovolemik şok, sepsis (kan zehirlenmesi), çoklu organ yetmezliği.
Şiddetli kafa travması veya yanık.
Büyük cerrahi operasyon geçirmiş olmak.
Karaciğer veya böbrek yetmezliği öyküsü.
Daha önce ülser veya üst gastrointestinal sistem kanaması geçirmiş olmak.
Yüksek doz veya uzun süreli kortikosteroid ve NSAİİ (ibuprofen, diklofenak gibi) ağrı kesici kullanımı.

Tanı ve Tedavi

Tanı:

Şüphe durumunda, özellikle kanama belirtileri varsa, altın standart tanı yöntemi üst gastrointestinal sistem endoskopisidir (gastroskopi). Bu yöntemle yaralar doğrudan görüntülenir ve gerekirse kanamaya yönelik müdahale (yakma, klipsleme vb.) yapılabilir.

Korunma (Profilaksi):

Yoğun bakım gibi yüksek riskli ortamlarda, stres ülseri ve kanamasını önlemek temel hedeftir. Bu amaçla:

Proton pompası inhibitörleri (PPİ) veya H2 reseptör blokerleri gibi asit baskılayıcı ilaçlar kullanılır.
Mümkün olan en kısa sürede enteral beslenmeye (ağız veya tüple beslenme) başlanır.
Risk faktörleri minimize edilmeye çalışılır.

Tedavi:

Kanama gelişmişse, acil müdahale gerekir. Tedavi şunları içerir:

Endoskopik müdahaleler (kanayan bölgeye enjeksiyon, termal koagülasyon, klips uygulaması).
İlaç tedavisi (yüksek doz intravenöz asit baskılayıcılar).
Kan ve sıvı replasmanı.
Nadiren, kontrol altına alınamayan şiddetli kanamalarda cerrahi gerekebilir.

Sonuç

Stres ülseri, ciddi hastalıklara ikincil gelişen ve sessiz seyredebilen ancak ani kanamalarla hayatı tehdit edebilen bir durumdur. Belirtileri genellikle spesifik değildir ve altta yatan hastalığın şiddeti nedeniyle gözden kaçabilir. Siyah dışkılama, kanlı veya kahve telvesi şeklinde kusma, açıklanamayan kansızlık ve tansiyon düşüklüğü gibi belirtiler acil tıbbi yardım gerektirir. Özellikle yoğun bakım hastalarında koruyucu tedaviler ile risk büyük ölçüde azaltılabilmektedir.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap