Ülseratif Kolit Atağı (Alevlenme) Nedir?
Ülseratif kolit, kalın bağırsağı (kolon) ve rektumu etkileyen kronik bir inflamatuar bağırsak hastalığıdır. Hastalık, sessiz (remisyon) dönemleri ve aktif (alevlenme veya atak) dönemleri ile seyreder. Bir atak, hastalık aktivitesinin arttığı, belirtilerin şiddetlendiği ve kişinin günlük yaşam kalitesinin önemli ölçüde etkilendiği dönemdir.
Ülseratif Kolit Atağının Temel Belirtileri
Belirtilerin şiddeti, iltihabın yaygınlığına (sadece rektum veya tüm kolon) ve atağın ciddiyetine bağlı olarak hafiften şiddetliye değişiklik gösterebilir. - Bağırsak Alışkanlıklarında Değişiklikler:
- Sık sık ve acil dışkılama ihtiyacı (günde 10-20 kez veya daha fazla)
- İshal: Genellikle kan, mukus (sümüksü yapı) veya irin içerebilir. Şiddetli ataklarda sadece kan ve mukus gelebilir.
- Yalancı dışkılama hissi (tenesmus): Tuvalete gitme ihtiyacı hissetmek ancak çok az şey çıkarmak veya hiç çıkaramamak.
- Kanama:
- Dışkıda parlak kırmızı kan görülmesi, ülseratif kolit atağının en karakteristik belirtilerinden biridir. Hafif lekelenmeden yoğun kanamaya kadar değişebilir.
- Karın Ağrısı ve Kramplar:
- Özellikle dışkılama öncesinde veya sırasında alt karın bölgesinde şiddetli kramp tarzında ağrılar olur.
- Genel (Sistemik) Belirtiler:
- Ateş: Özellikle orta veya şiddetli ataklarda görülür.
- Halsizlik, yorgunluk ve enerji kaybı.
- İştah kaybı ve istemsiz kilo kaybı.
- Bulantı (nadiren kusma).
- Eklem Ağrıları (Artralji):
- Özellikle diz, ayak bileği, dirsek gibi büyük eklemlerde ağrı ve şişlik görülebilir.
- Diğer Belirtiler:
- Gözde kızarıklık, ağrı veya görmede bulanıklık (üveit gibi).
- Ciltte ağrılı kırmızı şişlikler (eritema nodozum) veya ülserler (pioderma gangrenozum).
- Karaciğer fonksiyonlarında bozulma (primer sklerozan kolanjit gibi).
Şiddetli (Fulminan) Atağın Uyarı İşaretleri
Aşağıdaki belirtiler, hastaneye yatış ve acil tıbbi müdahale gerektiren, hayatı tehdit edebilen şiddetli bir atağın göstergesi olabilir:
- Günde 10'dan fazla kanlı ishal
- Yüksek ateş (38.5°C üzeri)
- Şiddetli karın ağrısı ve hassasiyet
- Hızlı kalp atışı (taşikardi)
- Kansızlık (anemi) belirtileri: Şiddetli halsizlik, baş dönmesi, nefes darlığı
- Dehidrasyon (sıvı kaybı) belirtileri: Ağız kuruluğu, idrar miktarında azalma, gözlerde çöküklük
- Bağırsak genişlemesi (toksik megakolon): Şiddetli karın şişkinliği ve ağrı, ateş, halsizlik
Atağı Tetikleyebilecek Faktörler
- İlaçların bilinçsizce kesilmesi veya dozunun azaltılması
- Bakteriyel veya viral enfeksiyonlar (gastroenterit, soğuk algınlığı)
- Stres (fiziksel veya duygusal)
- Bazı ağrı kesiciler (NSAİİ'ler)
- Antibiyotik kullanımı
- Beslenme alışkanlıklarındaki ani değişiklikler (bazı bireylerde tetikleyici olabilir, kişiye özeldir)
Ne Yapmalısınız?
- Belirtilerinizde artış fark ederseniz, vakit kaybetmeden gastroenteroloji uzmanınıza başvurun.
- Doktorunuz atağın şiddetini değerlendirir (kan testleri, dışkı testi, kolonoskopi gibi) ve tedavinizi yeniden düzenler.
- Şiddetli atak belirtileri gösteriyorsanız acil servise gitmelisiniz.
- Remisyon döneminde bile doktor kontrollerinizi aksatmayın ve ilaçlarınızı doktorunuzun önerdiği şekilde kullanın.
Önemli Not: Bu bilgiler genel bilgilendirme amaçlıdır. Ülseratif kolit kişiye özel seyreden bir hastalıktır. Tanı ve tedavi için mutlaka bir sağlık uzmanına danışınız. |
.webp "Bağırsak Ülseri Belirtileri ve Tedavisi")
