Ülseratif Kolit Belirtileri Nelerdir?
Ülseratif kolit, kalın bağırsağın (kolon) iç yüzeyinde iltihaplanma ve ülserlerle (yaralar) karakterize, kronik bir inflamatuar bağırsak hastalığıdır. Belirtiler hastalığın şiddetine, tutulumun yaygınlığına (sadece rektum veya tüm kolon) ve kişiye göre değişiklik gösterebilir. Hastalık genellikle alevlenme (atak) ve semptomların hafiflediği ya da kaybolduğu remisyon dönemleriyle seyreder.
Ana (Klasik) Bağırsak Belirtileri:
- İshal (Diyare): En sık görülen belirtidir. Sıklıkla kanlı ve mukuslu (sümüksü) ishal şeklindedir. Atak dönemlerinde günde 10-20 kez tuvalete gitmeye neden olabilir.
- Rektal Kanama: Dışkıyla karışık veya ayrı olarak görülebilen taze, kırmızı renkli kanamadır. Hastalığın en tipik belirtilerinden biridir.
- Karın Ağrısı ve Kramplar: Özellikle bağırsak hareketlerinden önce veya sırasında şiddetlenen, genellikle sol alt karın bölgesinde hissedilen ağrı ve kramplar olur.
- Dışkılama Aciliyeti (Tenesmus): Sık sık ve acil bir şekilde tuvalete gitme ihtiyacı hissetmek, ancak çok az dışkı çıkarmak veya hiç çıkaramamak.
- Mukus (Sümük) Çıkışı: İltihaplı bağırsak duvarından salgılanan mukus, dışkıyla birlikte veya ayrı olarak gelebilir.
Diğer Sistemik ve Genel Belirtiler:
Ülseratif kolit sadece bağırsaklarla sınırlı kalmaz, tüm vücudu etkileyebilir: - Ateş ve Halsizlik: Özellikle aktif (alevlenme) dönemlerde görülür.
- İştah Kaybı ve Kilo Kaybı: Sindirim sistemindeki rahatsızlık, ağrı ve besin emilimindeki sorunlar nedeniyle oluşur.
- Kansızlık (Anemi): Sürekli kan kaybına bağlı olarak demir eksikliği anemisi gelişebilir. Bu da yorgunluk, halsizlik, nefes darlığı ve soluk cilt rengine yol açar.
- Eklem Ağrıları (Artralji): Sık görülen bir bağırsak dışı belirtidir. Özellikle diz, ayak bileği, dirsek ve bilek eklemlerini etkileyebilir.
- Cilt Problemleri: Ağız içinde aftlar, "eritema nodosum" (bacakların ön yüzünde ağrılı kırmızı şişlikler) veya "pioderma gangrenozum" (ciltte yaralar) görülebilir.
- Göz İltihabı (Üveit, Episklerit): Gözde kızarıklık, ağrı ve görme bulanıklığına neden olabilen inflamasyonlar.
- Karaciğer ve Safra Yolu İle İlgili Sorunlar: "Primer sklerozan kolanjit" nadir fakat ciddi bir komplikasyondur.
Şiddetine Göre Belirtiler:
- Hafif Ülseratif Kolit: Günde 4'ten az kanlı dışkılama, hafif karın ağrısı, genel durum iyi.
- Orta Şiddetli Ülseratif Kolit: Günde 4-6 kanlı dışkılama, hafif ateş, orta derecede karın ağrısı, hafif kansızlık.
- Şiddetli Ülseratif Kolit: Günde 6'dan fazla kanlı dışkılama, ateş, taşikardi (hızlı nabız), şiddetli karın ağrısı, kilo kaybı, belirgin kansızlık. Acil tıbbi müdahale gerektirir.
Önemli Uyarılar:
- Yukarıdaki belirtilerden özellikle kanlı ishal, karın ağrısı ve dışkılama alışkanlığında uzun süreli değişiklikler fark ederseniz, mutlaka bir gastroenteroloji uzmanına başvurmalısınız.
- Belirtiler Crohn hastalığı, enfeksiyöz kolit (bakteri/parazit) veya irritabl bağırsak sendromu (IBS) gibi diğer durumlarla karışabilir. Doğru tanı için doktorunuz kolonoskopi ve biyopsi gibi tetkikler isteyecektir.
- Ülseratif kolit tedavi edilmez veya kontrol altına alınmazsa, bağırsak delinmesi, toksik megakolon (acil cerrahi gerektiren hayati tehlike) ve uzun vadede kolon kanseri riskinde artış gibi ciddi komplikasyonlara yol açabilir.
Erken tanı ve uygun tedavi ile belirtiler kontrol altına alınabilir, remisyon sağlanabilir ve yaşam kalitesi yükseltilebilir. |