Ülseratif proktit nedir?

Rektumda sınırlı kalan iltihabi bir bağırsak hastalığı olan ülseratif proktit, kanlı ishal ve acil dışkılama ihtiyacı gibi belirtilerle kendini gösterir. Hastalığın teşhisi, seyri ve güncel tedavi yaklaşımları hakkında detaylı bilgi edinebilirsiniz.
07 Aralık 2025

Ülseratif Proktit Nedir?


Ülseratif proktit, inflamatuar bağırsak hastalıkları (İBH) grubunda yer alan ülseratif kolitin hafif ve sınırlı bir formudur. Hastalık, yalnızca rektum (kalın bağırsağın son kısmı, anüse bitişik bölüm) ile sınırlıdır. İltihap ve ülserler (küçük yaralar) genellikle rektum duvarında görülür ve daha yukarıdaki kolon bölgelerine yayılmaz.

Belirtileri Nelerdir?


  • En yaygın belirti, kanlı veya sümüksü mukuslu ishaldir (diyare).
  • Sık sık ve acil dışkılama ihtiyacı (tenesmus).
  • Rektal ağrı veya rahatsızlık hissi.
  • Karın alt bölgesinde kramp tarzında ağrılar.
  • Kabızlık bazen görülebilir (iltihap nedeniyle rektumun daralması sonucu).

Genel olarak, ülseratif kolitin diğer formlarına kıyasla daha hafif seyreder. Sistemik belirtiler (ateş, kilo kaybı, şiddetli halsizlik) daha az görülür.

Nedenleri ve Risk Faktörleri


Kesin nedeni bilinmemektedir. Genetik yatkınlığı olan bireylerde, bağışıklık sisteminin anormal bir tepkisi ve çevresel faktörlerin (sigara, diyet, enfeksiyonlar, stres) tetiklemesiyle ortaya çıktığı düşünülmektedir. Ailesinde İBH öyküsü olanlarda risk artar.

Teşhis Nasıl Konur?

  • Klinik Muayene ve Öykü: Belirtilerin değerlendirilmesi.
  • Endoskopik Görüntüleme: Altın standır tanı yöntemi sigmoidoskopi veya kolonoskopi 'dir. İşlem sırasında rektumun iç yüzeyi görülür ve iltihabın varlığı, yaygınlığı doğrudan gözlemlenir.
  • Biyopsi: Endoskopi sırasında alınan küçük doku örneklerinin patolojik incelemesi kesin tanıyı koydurur.
  • Laboratuvar Testleri: Dışkıda enfeksiyon ve inflamasyon belirteçlerinin araştırılması, kan testleri (kansızlık, iltihap göstergeleri).

Nasıl Tedavi Edilir?

Hastalık sınırlı olduğu için tedavi genellikle lokal (yerel) uygulamalarla yapılır. Amaç, iltihabı baskılamak, belirtileri gidermek ve hastayı remisyona (sessiz dönem) sokmaktır.

  • Lokal (Topikal) Tedaviler: Bunlar ilk basamak tedavidir.
  • Rektal Fitiller: 5-ASA (mesalamin) içeren fitiller. Doğrudan rektum mukozasına etki ederler.
  • Rektal Köpük veya Lavmanlar: İltihabın biraz daha yukarı bölgelere ulaştığı durumlarda tercih edilir.
  • Sistemik İlaçlar: Lokal tedaviye yanıt alınamazsa veya hastalık şiddetliyse ağızdan 5-ASA preparatları, kortikosteroidler, immünomodülatörler veya biyolojik ajanlar kullanılabilir.
  • Yaşam Tarzı ve Diyet Değişiklikleri: Belirtileri tetikleyebilen gıdalardan (kişiye göre değişir, baharatlı, yağlı gıdalar, alkol vb.) kaçınmak faydalı olabilir. Stres yönetimi önemlidir.

Seyri ve Komplikasyonları

  • Ülseratif proktit, ülseratif kolitin en hafif ve en iyi prognoza sahip formudur.
  • Hastaların çoğunda hastalık sadece rektumla sınırlı kalır, ancak yaklaşık %10-30'unda zamanla kolonun daha yukarı bölgelerine ilerleyebilir.
  • Uzun vadeli kolon kanseri riski, yaygın ülseratif kolitine göre çok daha düşüktür, ancak sıfır değildir. Düzenli takip önemlidir.
  • Diğer olası komplikasyonlar şiddetli kanama, anemi, perianal fistüller (nadir) ve inflamasyonun diğer organları etkilemesi (eklem, göz, cilt) olabilir.

Özetle

Ülseratif proktit, kalın bağırsağın sadece son kısmını etkileyen kronik bir iltihabi hastalıktır. Belirtileri rahatsız edici olsa da, genellikle etkili lokal tedavilerle kontrol altına alınabilir. Doğru teşhis ve düzenli gastroenteroloji takibi, hastaların yaşam kalitesini yüksek tutmak ve olası komplikasyonları önlemek için esastır. Eğer rektal kanama, sık ishal gibi belirtileriniz varsa, mutlaka bir doktora başvurmalısınız.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap
şifre
Sizden Gelen Sorular / Yorumlar
Çok Okunanlar
Ülser Belirtileri ve Tedavisi
Ülser Belirtileri ve Tedavisi
Haber Bülteni
Popüler İçerik
Kornea Ülseri Belirtileri ve Tedavisi
Kornea Ülseri Belirtileri ve Tedavisi
Ülser İlaçları Kullanımı ve Faydaları Nelerdir?
Ülser İlaçları Kullanımı ve Faydaları Nelerdir?
Mide Ülseri İlaçları Nelerdir?
Mide Ülseri İlaçları Nelerdir?
Ülsere İyi Gelen Yiyecekler Nelerdir?
Ülsere İyi Gelen Yiyecekler Nelerdir?
Ülser Ameliyatı Nedir ve Nasıl Yapılır?
Ülser Ameliyatı Nedir ve Nasıl Yapılır?
Varis Ülseri Belirtileri ve Tedavisi
Varis Ülseri Belirtileri ve Tedavisi
Ülser Diyeti Nasıl Yapılır?
Ülser Diyeti Nasıl Yapılır?
Ülser Perhizi ve Önerilen Gıdalar
Ülser Perhizi ve Önerilen Gıdalar
Gastrit Ülser Reflü Belirtileri ve Tedavisi
Gastrit Ülser Reflü Belirtileri ve Tedavisi
Ülser Gaz Yapar mı?
Ülser Gaz Yapar mı?
Ayak Ülseri Belirtileri ve Tedavisi
Ayak Ülseri Belirtileri ve Tedavisi
;