Vajinal Ülser Nedir?
Vajinal ülser, vajina girişinde, vajina duvarlarında veya vulva (dış genital bölge) üzerinde ortaya çıkan açık yara veya lezyonlardır. Bu yaralar ağrılı, kaşıntılı olabilir ve altta yatan çeşitli sağlık sorunlarının bir belirtisi olarak ortaya çıkabilir. Kesin teşhis ve uygun tedavi için mutlaka bir kadın hastalıkları ve doğum uzmanına (jinekolog) başvurulmalıdır.
Vajinal Ülserin Yaygın Belirtileri
Belirtiler, ülserin nedenine ve şiddetine bağlı olarak değişiklik gösterebilir. En sık görülen belirtiler şunlardır:
- Ağrı ve Rahatsızlık: Ülserler genellikle dokunmaya, cinsel ilişkiye (disparoni) ve hatta yürümeye veya oturmaya karşı hassas ve ağrılıdır.
- Görünür Yaralar veya Lezyonlar: Vajinal açıklık çevresinde, vulvada veya vajina içinde tek veya çok sayıda yara görülebilir. Bu yaralar; küçük, sığ ve kırmızı olabileceği gibi, daha büyük, derin ve kenarları belirgin de olabilir. Bazen üzerleri beyaz-gri bir zarla kaplı olabilir.
- Kaşıntı ve Yanma Hissi: Özellikle mantar enfeksiyonları veya bazı cilt hastalıklarıyla ilişkili ülserlerde şiddetli kaşıntı ve yanma hissi olabilir.
- Akıntı: Beraberinde kötü kokulu, renkli (sarı, yeşilimsi) veya kıvamı değişmiş bir vajinal akıntı görülebilir. Bu genellikle enfeksiyon göstergesidir.
- Şişlik ve Kızarıklık: Etkilenen bölgede iltihabi bir reaksiyona bağlı şişme ve kızarıklık oluşabilir.
- Kasık Lenf Bezlerinde Şişme: Özellikle cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlarda, kasıklardaki lenf bezleri şişebilir ve hassaslaşabilir.
- Ateş, Halsizlik ve Kas Ağrıları: Altta yatan sistemik bir enfeksiyon (örn. ilk herpes simpleks atağı) varsa, grip benzeri bu genel belirtiler eşlik edebilir.
Vajinal Ülserin Olası Nedenleri
- Cinsel Yolla Bulaşan Enfeksiyonlar (CYBE): En sık nedenlerdendir.
- Herpes Simpleks Virüsü (Genital Uçuk): Küçük, ağrılı, su dolu kabarcıklar şeklinde başlayıp patlayarak ülsere dönüşen lezyonlara neden olur.
- Sifiliz (Frengi): "Şankr" adı verilen genellikle ağrısız, sert kenarlı, tek bir ülser ile kendini gösterir.
- Yumuşak Çıban (Şankroid): Ağrılı, yumuşak kenarlı, düzensiz ülserler ve ağrılı lenf bezleri yapar.
- Granüloma İnguinale ve Lenfogranüloma Venerum: Daha nadir görülen bakteriyel CYBE'lerdir.
- Enflamatuar/Autoimmün Hastalıklar:
- Behçet Hastalığı: Ağız ve genital bölgede tekrarlayan, ağrılı ülserler karakteristiktir.
- Liken Planus: Vulva ve vajinada ağrılı, erozyonlar ve ülserler yapabilen bir cilt hastalığı.
- Crohn Hastalığı: Nadiren sindirim sisteminden uzak, genital bölgede derin ve ağrılı ülserlere yol açabilir.
- Diğer Nedenler:
- Bakteriyel Vajinoz veya Maya Enfeksiyonları: Şiddetli olduklarında tahriş ve küçük sıyrıklar/ülserler oluşturabilir.
- Travma: Cinsel ilişki, kazara çarpma, epilasyon, dar giysiler veya cerrahi işlemlere bağlı tahriş.
- Kanser: Vulva veya vajina kanserinin nadir bir belirtisi olarak kronik, iyileşmeyen bir ülser şeklinde görülebilir.
- Vitamin Eksiklikleri: Özellikle B12 ve folat eksikliği.
- İlaç Reaksiyonları: Bazı ilaçlara karşı gelişen ciddi alerjik reaksiyonlar (örn. Stevens-Johnson sendromu).
Ne Zaman Doktora Görünmeli?
Aşağıdaki durumlardan herhangi biri varsa vakit kaybetmeden bir jinekoloğa başvurmanız çok önemlidir:
- Genital bölgede yeni ortaya çıkan herhangi bir yara, kabarcık veya ülser.
- Ağrı, kaşıntı veya akıntı ile birlikte görülen lezyonlar.
- Cinsel ilişki sonrası ortaya çıkan veya kötüleşen şikayetler.
- Kendiliğinden geçmeyen veya tekrarlayan ülserler.
- Ateş, kas ağrısı, halsizlik gibi genel belirtilerin eşlik etmesi.
Tanı ve Tedavi
Doktorunuz fizik muayene yapacak, tıbbi öykünüzü alacak ve gerekli görürse testler isteyecektir. Bu testler arasında;
- Kan testleri
- Ülserden sürüntü alınarak kültür veya PCR testi
- Gerekirse biyopsi (küçük bir doku örneği alınması) yer alabilir.
Tedavi, altta yatan nedene yöneliktir:
- Enfeksiyonlar için antibiyotik, antiviral veya antifungal ilaçlar.
- Enflamatuar hastalıklar için kortikosteroid kremler, immünosupresif ilaçlar.
- Ağrıyı hafifletmek için ağrı kesici ilaçlar ve sıcak/soğuk uygulamalar.
- Hijyene dikkat etmek, tahriş edici ürünlerden kaçınmak, pamuklu iç çamaşırı giymek ve cinsel ilişki sırasında prezervatif kullanmak gibi destekleyici önlemler.
Unutmayın, vajinal ülserler ciddiye alınması gereken bir durumdur. Kendi kendine geçmesini beklemek veya reçetesiz kremler kullanmak altta yatan sorunu maskeleyebilir ve tedaviyi güçleştirebilir. Doğru teşhis ve tedavi için her zaman bir sağlık profesyoneline danışın. |